1.
Văn bản: Thánh Gióng
Thể loại: Truyền thuyết
Nghệ thuật:
- Xây dựng người anh hùng cứu nước trong truyện mang màu sắc thần kì, với chi tiết nghệ thuật kì ảo phi thường.
Nội dung: Thể hiện ý thức và sức mạnh bảo vệ đất nước, quan niệm và ước mơ của nhân dân ta về người anh hùng cứu nước chống ngoại xâm
2.
Văn bản: Sơn Tinh, ThủyTinh
Thể loại: Truyền thuyết
Nghệ thuật:
- Xây dựng hình tượng nhân vật mang dáng dấp thần linh với nhiều chi tiết tưởng tượng kì ảo.
- Tạo sự việc hấp dẫn.
Nội dung: Giải thích hiện tượng lũ lụt và sức mạnh, ước mong của người Việt cổ muốn chế ngự thiên tai, suy tôn ca ngợi công lao dựng nước của các vua Hùng.
3.
Văn bản: Thạch Sanh
Thể loại: Cổ tích
Nghệ thuật:
- Sắp xếp các chi tiết tự nhiên, khéo léo.
- Sử dụng những chi tiết thần kì.
Nội dung: Truyện cổ tích về người dũng sĩ vạch mặt kẻ vong ân bội nghĩa và chống quân xâm lược. Truyện thể hiện ước mơ và niềm tin về đạo đức, công lí xã hội và lí tưởng nhân đạo, yêu hòa bình của nhân dân ta
4.
Văn bản: Em bé thông minh
Thể loại: Cổ tích
Nghệ thuật:
- Dùng câu đố thử tài-tạo ra tình huống thử thách để nhân vật bộc lộ tài năng, phẩm chất.
- Cách dẫn dắt sự việc cùng với mức độ tăng dần của những câu đố và cách giải đố tạo tiếng cười hài hước.
Nội dung: Truyện cổ tích về nhân vật thông minh. Truyện đề cao sự thông minh và trí khôn dân gian.
5.
Văn bản: Ếch ngồi đáy giếng
Thể loại: Ngụ ngôn
Nghệ thuật:
- Xây dựng hình tượng gần gũi với đời sống.
- Cách nói bằng ngụ ngôn, cách giáo huấn đặc sắc tự nhiên.
- Cách kể bất ngờ hài hước kín đáo.
Nội dung: Phê phán những kẻ hiểu biết cạn hẹp mà lại huênh hoang, khuyên nhủ người ta phải cố gắng mở rộng tầm hiểu biết của mình, không được chủ quan kiêu ngạo.
6.
Văn bản: Thầy bói xem voi
Thể loại: Ngụ ngôn
Nghệ thuật:
- Dựng đối thoại, tạo nên tiếng cười hài hước kín đáo.
- Lặp lại các sự việc.
- Nghệ thuật phóng đại.
Nội dung: Chế giễu và phê phán cách xem và phán về voi của năm ông thầy bói. Khuyên chúng ta: muốn hiểu biết sự vật, sự việc phải xem xét chúng một cách toàn diện.
7.
Văn bản: Treo biển
Thể loại: Truyện cười
Nghệ thuật:
- Xây dựng tình huống cực đoan, vô lý và cách giải quyết một chiều không suy nghĩ đắn đo của chủ nhà hàng.
- Sử dụng yếu tố gây cười.
Nội dung: Truyện tạo tiếng cười hài hước, vui vẻ, phê phán những người hành động thiếu chủ kiến và nêu lên bài học về sự cần thiết phải biết tiếp thu có chọn lọc ý kiến của người khác.
8.
Văn bản: Thầy thuốc giỏi cốt nhất ở tấm lòng
Thể loại: Truyện trung đại
Nghệ thuật:
- tạo tình huống truyện gay cấn.
- Tạo nên các sự kiện có ý nghĩa so sánh, đối chiếu.
- Xây dựng đối thoại sắc sảo có tác dụng làm sáng lên chủ đề truyện.
Nội dung: Ca ngợi phẩm chất cao quý của vị thái y lệnh: không chỉ có tài chữa bệnh mà quan trọng hơn là có lòng thương yêu và quyết tâm cứu sống người bệnh tới mức không sợ quyền uy, không sợ mang vạ vào thân.