"Sống chết mặc bay" là một truyện ngắn đặc sắc của văn học Việt Nam đầu thế kỉ XX. Trong truyện, nhà văn đã lên án gay gắt tên quan phủ vô trách nhiệm, "lòng lang dạ thú". Thật vậy, với giọng văn đầy tính châm biếm, đả kích, tác giả cho ta thấy bộ mặt của tên quan phụ mẫu. Đây là một viên quan đứng đầu cả huyện được coi là cha mẹ dân. Ấy vậy mà vị quan ấy cực kì vô trách nhiệm, mặc dù đang có nguy cơ vỡ đê, nhân dân khắp vùng đổ ra chống chọi để đê khỏi vỡ, là quan phụ mẫu nên vị quan này cũng đi hộ đê. Thế nhưng quan không hề biết khúc đê sắp vỡ chỗ nào, cũng chẳng quan tâm, không thèm đếm xỉa đến việc đê điều lúc này ra sao. Quan điềm nhiên ngồi chễm chệ trong đình với rất nhiều kẻ hầu người hạ. Trong đó đèn đuốc thắp sáng trưng, người đi người lại rộn ràng, một mình quan ba người hầu gãi chân, quạt, đưa điếu đóm. Hầu quan còn có cả chức sắc trong vùng. Trong khi dân phu khốn khó vì mưa gió, lụt lội thì quan thản nhiên đánh bài, không một chút bận tâm. Đi hộ đê mà quan mang theo toàn thứ đồ đạc sang trọng: ống thuốc bạc, đồng hồ vàng, dao chuôi ngà trong khi người dân đói khát thì quan ăn yến hấp đường phèn, vểnh râu rung đùi chơi tổ tôm. Đúng là một kẻ vô trách nhiệm. Sự vô trách nhiệm của quan thể hiện rõ hơn khi có người báo tin đê sắp vỡ. Quan không một chút lo lắng, lại còn cau mày gắt rằng: "Mặc kệ", sau đó lại tiếp tục ván bài đang dang dở. Đặc biệt, khi đê vỡ, quan lập tức đổ lỗi cho cấp dưới. "Lòng lang dạ sói" của quan, sự vô lương tâm của quan bộc lộ rõ ràng khi quan ù ván bài to. Giữa lúc đê vỡ, nước tràn lênh láng, tiếng người và gà chó kêu gào thảm thiết thì quan lại vô cùng sung sướng vì "ù to". Quan không một chút động lòng trước cảnh thảm sầu của nhân dân, hoàn toàn vô cảm trước nỗi đau của bao người. Quan đúng là một kẻ không có tình người, góp phần làm cho cuộc sống của nhân dân thêm khổ cực. Tóm lại, qua tác phẩm "Sống chết mặc bay", người đọc hiểu được bộ mặt xấu xa của giai cấp thống trị thời phong kiến đồng thời càng thêm thương cảm trước cảnh "muôn thảm nghìn sầu" của nhân dân.
