1. Điểm giống và khác của 2 khổ đầu và 3 khổ sau
- Giống: đều tập trung miêu tả ông đồ ngồi bán chữ trong dịp Tết
- Khác: khác nhua về hoàn cảnh
+ 2 khổ đầu: miêu tả hình ảnh ông đồ khi Hán học đang thịnh vượng, ông được xã hội trọng vọng, ông trở thành nhân vật quan trọng của chốn phố phường
+ 3 khổ sau: miêu tả ông đồ khi Hán học đã suy tàn, ông bị gạt ra ngoài lề xã hội, Người thuê viết giảm đi theo thời gian, "mỗi năm mỗi vắng". Cho dù vẫn hiện diện, "vẫn ngồi đấy", nhưng ông đồ chẳng còn được ai để ý; ông đã bị người đời lãng quên.
2. Phân tích
Đây là những cau thơ cho thấy tâm trạng buồn bã của ông đồ dường như cũng thấm vào cảnh vật. Trước hết là hình ảnh của "Giấy đỏ buồn không thắm/ Mực đọng trong nghiên sầu".Giaáy, mực vốn là những vật thân thiết với ông đồ cũng trở nên có hồn và mang tâm trạng buồn, sầu của con ngời. Giaáy buồn vì bị bỏ quên nên màu đỏ của nó cũng trở nên bạc phai cả sắc, bẽ bàng cả hồn. Mực không được đụng đến nên ngưng động bao sầu tủi, lặng lẽ cô mình trong nghiên sầu.Đỏ là từ chỉ màu , còn thắm là chỉ sắc. Màu chỉ còn là cái xác và sắc là linh hồn. Ở đây ta thấy giấy không còn được hài hòa thắm duyên cùng mực nên dường như nó không còn sự sống. Còn " Mực đọng trong nghiên sầu"trĩu xuống, ứ lại, ngưng lại ở chữ " đọng". Đây là cái ứ đọng của mực lâu ngày không được dùng đến hay cũng chính là niêm fu uất của ông đồ đang kết đọng lại thành 1 nỗi sầu. Hơn thế là khung cảnh, là hình ảnh của ngoại cảnh "Lá vàng rơi trên giấy/ Ngoài giời mưa bụi bay" Khung cảnh thực ảm đạm với lá vàng gợi ra sự úa tàn, mưa bụi bay mở ra một không gian lạnh lẽo, phủ mờ hình ảnh ông đồ. Thật quái lạ thay là cái cảnh mùa xuân này. Ta không thấy chồi non lộc biếc, ta không thấy những đàn chim én phấp phới bay về mà chỉ thấy lá vàng và mưa bụi. Dường như Vũ Đình Liên đã linh cảm thấy rằng trong mùa xuân sinh sôi đã hiện hữu sự tàn lụi. Nghệ thuật tả cảnh ngụ tình đã hoàn toàn phát huy tác dụng. Cảnh nhuốm màu tâm trạng tê tái, xót xa. Ông đồ từ chỗ là trung tâm của bức tranh cuộc sống được mọi người ngưỡng mộ đã bị gạt ra bên lề cuộc đời, rồi dần dần chìm vào quên lãng. Hình ảnh thơ không chỉ còn mang nghĩa tả thựcmà hình ảnh tượng trưung cho thấy sự ế ẩm, tâm trạng chán ngán, u uất của ông đồ, đòng thời là niềm thương cảm của nhà thơ.
