Tham khảo gợi ý:
Cảnh đoàn thuyền đánh cá trở về
* Khổ thơ thứ ba là cảnh đoàn thuyền đánh cá trở về trong náo nức, say sưa, trong ồn ào, tấp nập:
Ngày hôm sau ồn ào trên bến đỗ
Khắp dân làng tấp nập đón ghe về
Nhờ ơn trời biển lặng cá đầy ghe
Những con cá tươi ngon thân bạc trắng
- Tế Hanh thật tài tình khi vừa dựng được bức tranh lao động khỏe khắn, náo nhiệt đầy ắp niềm vui qua không khí ồn ào, tấp nập; qua hình ảnh “cá đầy ghe”, vừa hiểu được tấm lòng người dân biển hồn hậu, chân thành qua lời cảm tạ đất trời đã đem đến cho họ sự bình yên, no ấm.
- Trong cảm xúc tự hào, khâm phục về những người dân chài vừa vượt qua một hành trình lao động. Tế Hanh viết nên hai câu thơ thật hay khắc họa vẻ đẹp người dân chài:
Dân chài lưới làn da ngăm rám nắng
Cả thân hình nồng thở vị xa xăm.
Thật hiếm có bức vẽ nào về người lao động đẹp đến thế! Vẻ đẹp của cơ thể khỏe khoắn, rắn rỏi; của phong thái từng trải, phong trần. Nhưng đẹp hơn cả là ở sức sống mạnh mẽ của họ giữa biển cả, đất trời. Họ vất vả, vật lộn để mưu sinh, dẻo dai, kiên cường để sống, họ như trở thành những đứa con của lòng biển, của đại dương. “Cả thân hình nồng thở vị xa xăm” – cái vị mặn mòi của muối biển, nồng đượm thấm sâu trong từng thớ thịt, từng hơi thở của người dân chài. Cụm từ “vị xa xăm” còn gợi nên hơi thở của đại dương, của lòng biển sâu, của những chân trời tít tắp, của phong ba dữ dội. Bởi thế, những người dân chài lưới như trở thành những chiến binh kiên cường dũng cảm trong sử thi, thần thoại. Những người dân chài, những đứa con của biển cả được miêu tả vừa chân thực, vừa lãng mạn trở nên vừa gần gũi, thân thương, vừa phi thường, kì diệu.
- Phải chăng, trong thiên nhiên, mọi sự vật đều có tâm hồn, hay con người yêu sự vật đã thổi linh hồn cho nó, để sự vật hiện lên như con người:
Chiếc thuyền im bến mỏi trở về nằm
Nghe chất muối thấm dần trong thớ vỏ.
Nhờ phép nhân hóa được diễn tả bằng các từ “im, mỏi, trở về, nằm, nghe”, con thuyền giống như một người lao động làng chài cũng biết nghỉ ngơi, thư giãn sau những chuyến ra khơi đầy vất vả. Nhưng đó không phải là sự mệt mỏi, biếng lười mà là sự “mệt mỏi, say sưa” bởi con thuyền đã góp phần không nhỏ trong thành quả của hành trình lao động. Nhưng ấn tượng nhất là ở từ “nghe” (ẩn dụ chuyển đổi cảm giác) khiến cho con thuyền trở nên có tâm hồn – một tâm hồn tinh tế, biết suy nghĩ, biết lắng nghe và cảm thấy chất muối – hương vị biển đang thấm dần trong cơ thể mình – đằm sâu, thắm thiết. Cảm giác chất muối thấm vào cơ thể đến đâu, con thuyền trở nên dạn dày, từng trải đến đó. Hai câu thơ không đơn thuần là tả cảnh. Hình ảnh con thuyền được gợi nên như chính con người, chiều sâu của cảm xúc, của suy tư nơi con thuyền cũng chính là vẻ đẹp tâm hồn, sự lắng sâu trong cảm xúc của con người nơi đây mà Tế Hanh bằng sự nhạy cảm, tinh tế, bằng tình yêu quê hương tha thiết đã cảm nhận được.
