+ Ở Đàng Ngoài (chúa Trịnh)
- Ít quan quan tâm đến thủy lợi và tổ chức khai hoang.
- Ruộng đất công trong làng xã bị cường hào đem bán.
- Ruộng đất bị bỏ hoang.
- Nông dân phải bỏ đi phiêu bạt khắp nơi.
-..........
+ Ở Đàng Trong (chúa Nguyễn )
- Chúa Nguyễn ra sức khai thác vùng Thuận – Quảng để củng cố căn cứ.
- Tổ chức di dân khai hoang, cấp nông cụ, lương ăn, lập ấp
-...............