Bất chấp mọi thái độ của triều đình nhà Nguyễn, nhân dân ta đã nổi dậy chống giặc giặc bằng mọi vũ khí, nhiều hình thức, cách thức sáng tạo, thực hiện rõ qua 2 giai đoạn:
+ Từ 1858-1862: Nhân dân cùng sát cánh với triều đình đánh giặc
+ Từ 1862-1884:sau hiệp ước Nhâm Tuất (1862),khi triều đình Nguyễn từng bước nhượng bộ, đầu hàng trước Pháp thì nhân dân 2 miền Nam-Bắc đã tự động k/c mạnh mẽ, quyết liệt làm phá sản kế hoạch đánh nhanh thắng nhanh của Pháp, làm cho chúng phải mất gần 30 năm mới bình định đc VN