Khi được tin cấp báo , quân Thanh sang xâm lược nước ta và chiếm được thành Thăng Lomg . Nguyễn Huệ giận lắm , định cầm quân đánh ngay , nhưng được khuyên ngăn . Nguyễn Huệ liền tế cáo trời đất lên ngôi Hoàng đế , lấy niên hiệu là Quang Trung và trực tiếp chỉ đạo đội quân Tây Sơn tiến ra Bắc . Đến Nghệ An , Quang Trung cho dừng lại tuyển thêm một vạn binh và mở cuộc duyệt binh lớn , đọc lời dụ rồi tiếp tục lên đường. Đến Tam Điệp , ông cho quân ăn Tết trước rồi truyền cho lính lấy ba tấm ván ghép thành một bức , chia thành 5 đạo quân : tiền , hậu , tả , hữu và trung quân . Quang Trung ra lệnh bắt hêys quân do thám của giặc rồi bí mật bao vây đồn Hà Hồi , dùng mưu , bác loa lên cho quân lính dạ ran . Quân Thanh thấy thế liền bỏ chạy tán loạn , rày xé lên nhau mà chết. Đến ngày mùng 5 tháng Giêng , cho quân lính vây kín đồn Ngọc Hồi , quân Thanh chống không nổi , cuối cùng quân Thanh bị đại bại . Bọn chúng tranh nhau qua cầu sang sông làm cho cầu phao bị đứt , chúng rơi xuống sông mà chết , làm tắc nghẽn cả khúc sông. Vua tôi Lê Chiêu Thống thấy thế cũng bỏ chạy theo.
