Sơn Tinh, Thủy Tinh: nhấn mạnh ý chí quyết tâm chống bão lũ của người Việt cổ, ca ngợi công lao dựng nước của các vua Hùng.
Sự tích Hồ Gươm: giải thích cho tên gọi hiện nay của Hồ Gươm hay hồ Hoàn Kiếm. - Ca ngợi cuộc chiến chống giặc ngoại xâm là cuộc chiến chính nghĩa của Lê Lợi, thể hiện mong ước sống trong hòa bình của nhân dân.
Vì cuộc đánh của họ khác nhau, sơn tinh và thuỷ tinh đánh nhau là vì sơn tinh giành được mị nương trước, còn cuộc đánh nhau ở hồ gươm là chiến thắng là dờ ông rùa cho mượn thanh kiếm..
