Các điều kiện khó khăn của các quốc gia cổ đại phương Đông và phương Tây :
- Phương Đông : do điều kiện tự nhiên nóng ẩm, mưa nhiều đã gây ra khó khăn trong vấn đề trị thủy, canh tác vào mùa mưa.
- Phương Tây :
+ Đất xấu, ít, thích hợp trồng cây lưu niên như nho, ô liu, cam chanh. + Lương thực thiếu phải mua lúa mì, lúa mạch của người Ai Cập, Tây Á.