Trong đó, ca khúc đầu tiên tôi thuộc và cũng để lại trong tôi ấn tượng sâu sắc nhất là ca khúc "Hành quân xa".
Lớn lên, tôi có dịp tìm hiểu và được biết, ca khúc “Hành quân xa” do nhạc sĩ Đỗ Nhuận sáng tác. Bài hát được ông sáng tác vào năm 1953, trong hoàn cảnh rất đặc biệt. Một lần, ông cùng các chiến sĩ hành quân từ huyện Đại Từ (tỉnh Thái Nguyên) qua đèo Khế đến Thượng Bằng La (Yên Bái). Hành quân ngày đêm nhưng đoàn quân cũng chưa biết địa điểm tập kết ở đâu và có vinh dự được tham gia Chiến dịch Trần Đình (mật danh của Chiến dịch Điện Biên Phủ) hay không. Thế rồi, nghỉ giữa chặng đường hành quân, các anh cùng bàn luận, phán đoán ý đồ tác chiến của cấp trên. Một đồng chí đứng lên hô vang: “Thôi, dẹp thắc mắc nhé! Đời chúng ta, đâu có giặc là ta cứ đi”. Thật bất ngờ, câu nói đó trở thành gợi ý để nhạc sĩ Đỗ Nhuận phát triển và sáng tác ca khúc “Hành quân xa”-một bản hành khúc cho người lính trong những năm dài kháng chiến mà bấy lâu ông vẫn đau đáu đi tìm. Bài hát với ca từ giản dị, tự nhiên, ngắn gọn, dễ thuộc nhưng vô cùng sâu sắc; ít có biến động về tiết tấu, nhịp tựa theo bước chân đi hào hùng: Hành quân xa dẫu qua nhiều gian khổ/ Vai vác nặng ta đã đổ mồ hôi/ Mắt ta sáng, chí căm thù, bảo vệ đồng quê ta tiến bước/ Đời chúng ta, đâu có giặc là ta cứ đi...
Kể từ khi “lộ diện”, ca khúc "Hành quân xa" nhanh chóng được lan truyền trong toàn quân và trong nhân dân, cổ vũ tinh thần, khơi dậy niềm lạc quan, quyết tâm vượt gian khổ và ý chí quyết thắng của quân và dân ta. Những người lính Cụ Hồ luôn mang trong mình một chân lý giản dị mà cao cả: “Đời chúng ta, đâu có giặc là ta cứ đi”, tiếp thêm sức mạnh để làm nên những thắng lợi vẻ vang cho dân tộc. Đó cũng là hy vọng, mong ước không chỉ của nhạc sĩ Đỗ Nhuận mà của mỗi người dân Việt Nam.
Giờ đây, nghe lại ca khúc "Hành quân xa", mỗi người trong chúng ta như được sống lại quá khứ hào hùng. Hình ảnh các chiến sĩ bước đi trong tiếng nhạc “Hành quân xa”, hừng hực khí thế xung trận thật đẹp! Tôi lại thấy lòng mình âm vang, cuộn cuộn như sóng trào và muốn được hòa mình vào đoàn quân ấy. Dù đã trải qua hơn 60 năm nhưng ca khúc "Hành quân xa" vẫn luôn tươi mới; không chỉ dành cho một thời, một thế hệ mà cho lớp lớp người Việt Nam với sục sôi niềm khát khao cống hiến.
