Bài thơ Tỏ lòng là một sáng tác độc đáo của Phạm NGũ Lão cho ta thấy được hào khí thời đại và chí khí của bậc làm trai. Hình ảnh trước hết xuất hiện trong bài là khí thế của thời đại, khí thế của quân đội và con người thời Trần. Sức mạnh ấy là "hoành sóc giang sơn", là "tam quân tì hổ". Những hình ảnh giàu sức biểu cảm ấy đã cho thấy sức mạnh, khí thế của một thời đại xứng danh anh hùng. Ẩn giấu trong đó còn là tự hào khôn cùng của tác giả, người con của thời đại đã và đang cống hiến sức mình cho sự nghiệp non sông. Và vì thế nên Phạm Ngũ Lão nhận ra và hiểu thấu được trách nhiệm của kẻ làm trai. Người nam nhi với sức mạnh, với khát vọng lập công, lập danh vô cùng cao đẹp. Nhưng khi nguyện ước chưa thành, nhân vật trữ tình thẹn lòng với chuyện Vũ hầu xưa. Hành động "tu thính" là một thái độ rất khiêm nhường và sự chân thành tột độ trong trang nam nhi. Nam nhi thời Trần với khi phách, với chiến công nhưng cũng luôn trăn trở về trách nhiệm và sự hiến dâng.
