1. Mở bài

• Giới thiệu khái quát về cây bưởi
• Là cây ăn quả quen thuộc nơi làng quê
• Cây bưởi với nhiều giá trị nhiều lần đi vào thơ ca, nhạc họa   
• 2. Thân bài2.1. Nguồn gốc
  • Là một loài cây  thuộc chi Cam chanh, có tên khoa học là Citrus grandis Osbeck
  • Bưởi là loại cây có nguồn gốc ở khu vực châu Á và dần trở thành một loài cây khá phổ biến ở Việt Nam
  2.2. Đặc điểm

  + Cây bưởi là loại cây lâu năm, thuộc dạng thân gỗ, một cây trưởng thành có độ cao từ 3 – 4m. Khi còn non, thân và cành thường có màu xanh sẫm, khi lớn lên, thân cây to, rộng và chuyển sang màu xám nâu

  + Bưởi có nhiều cành, nhánh mọc từ thân chính, trên cành có những gai dài và nhọn, đây chính là điểm đặc biệt của loại cây này so với các cây ăn quả . Lá bưởi màu xanh sẫm, to bằng nửa bàn tay, hình trứng, hai đầu lá tù, dìa cánh to

  + Nụ hoa bưởi trắng, hình tròn hơi bầu, hoa mọc thành từng chum từ 6 -10 bông. Từng cánh hoa trắng nhỏ, mỏng manh chụm vào khi còn non và nở bung khi đúng thời điểm, tỏa ra hương thơm ngan ngát

  + Rễ bưởi thuộc dạng rễ cọc, cắm sâu vào lòng đất để nuôi cây

  + Quả bưởi có dạng hình cầu, quả khi còn non thường có màu xanh nhẵn nhụi, khi chin, bưởi ngả màu vàng đẹp mắt. Cùi bưởi gần vỏ, màu trắng, sau lớp cùi bưởi chính là các múi bưởi. Một quả bưởi thường gồm nhiều múi nhỏ hơn, trong múi có những tép bưởi, mọng nước, chua ngọt thanh dịu

  2.3. Phân loại
  • Ở Việt Nam có nhiều loại bưởi khác nhau, tuy nhiên, một số giống nổi tiếng được biết đến là:

  + Bưởi năm roi: Qủa có dạng quả lê, khi chin quả ngả vàng, bề mặt quả hơi nhám, vỏ dày. Tép bưởi dễ tách, nhiều nước, thịt mềm, vị chua nhẹ và rất ít hạt. Giống bưởi này cho năng suất rất cao từ 280 đến 300 quả / cây/ năm

  + Bưởi da xanh: Đặc tính của quả là từ khi còn non đến khi đã chín quả vẫn giữ màu xanh không đổi. Đây là giống cây đặc sản tỉnh Bến Tre và vùng Đồng bằng sống Cửu Long. Bưởi kích thước khá lớn, vỏ mỏng. Một quả có từ 13 – 14 múi, thịt quả ngọt, ít hạt hoặc không hạt

  + Bưởi Đoan Hùng: Là giống bưởi ngọt trồng lâu đời ở Đoan Hùng (Phú Thọ). Bưởi có vỏ mỏng, khi chín có màu vàng, ăn có vị ngọt, thơm mát

  + Bười Diễn: Có nguồn gốc từ bưởi Đoan Hùng song có mã đẹp hơn, cây sinh trưởng khỏe, múi bưởi dày và mọng nước, quả có vị mát thanh, ngọt dịu.

  2.4. Giá trị
  • Bưởi là loại cây mang nhiều giá trị với đời sống con người:

  + Thân cây có thể dung làm thành than củi, chất đốt

  + Lá cây có thể được đun nấu với các loại thảo dược khác: xả,…để xông chữa những bệnh cảm cúm, lá khô còn có thể trở thành chất đốt

  + Hoa bưởi thơm được ướp cho hương chè thêm thanh nồng, giúp thanh tỉnh tâm hồn người

  + Qủa bưởi có thể dùng ăn trực tiếp bởi đó là loại quả có nhiều chất xơ, vitamin, ngừa ung thư, ngừa sỏi thanaj. Ngoài ra có thể dung làm nguyên liệu chế biến nhiều món ăn hấp dẫn khác: cùi bưởi dung để nấu chè, bưởi có thể làm nước ép, tinh dầu. Vỏ hạt bưởi có thể dung làm thuốc cầm máu,…

  + Ngày nay, bưởi còn được trồng như một thú chơi, làm cây cảnh hay quả được bày biện trong nhiều mâm ngũ quả, không thể thiếu mỗi dịp lễ tết hay ngày rằm

  2.5. Cách trồng và chăm sóc
  • Bưởi là một loại cây ăn quả tương đối dễ trồng nên có thể trồng bưởi quanh năm. Tuy nhiên, để đảm bảo cây sinh trưởng và phát triển tốt nhất, nên trồng cây và khoảng tháng 5 đến tháng 6
  • Cây bưởi dễ sống, ta không cần chăm sóc quá nhiều chỉ cần tưới nước hàng ngày và lựa chọn đất phù hợp, thường là những loại đất có khả năng thoát nước tốt, cung cấp đủ dinh dưỡng cho cây phát triển sau này. 
  • Ngoài ra, cần sát sao phòng tránh những loại sâu bệnh cho cây,nên tỉa cành lá,…giúp cây có điều kiện sinh trưởng tốt nhất
  2.6. Ý nghĩa cây bưởi đối với con người
  • Có nhiều vai trò, lợi ích cả về vật chất, tinh thần.
  • Cây bưởi trở thành một người bạn thân thuộc, một nét đẹp của làng quê Việt Nam xưa

1.MB

- giới thiệu chung về loại quả : quả bưởi

2.TB

a, nguồn gốc

-Là một loài cây  thuộc chi Cam chanh, có tên khoa học là Citrus grandis Osbeck

-Bưởi là loại cây có nguồn gốc ở khu vực châu Á và dần trở thành một loài cây khá phổ biến ở Việt Nam

b, đặc điểm

-Bưởi là loài cây to, cao trung bình khoảng 3–4 m ở tuổi trưởng thành, vỏ thân có màu vàng nhạt, ở những kẽ nứt của thân đôi khi có chảy nhựa. Cây thân gỗ. Cành có gai dài, nhọn. Lá có gan hình mang, lá hình trứng, dài 11–12 cm, rộng 4,5-5,5 cm, hai đầu tù, nguyên, dai, cuống có dìa cánh to. Hoa thuộc loại hoa kép, đếu, mọc thành chùm 6-10 bông và có mùi hương rất dễ chịu. . Hoa bưởi có màu trắng nhỏ, thân cây đôi khi chảy nhựa.

+ Quả bưởi có dạng hình cầu, quả khi còn non thường có màu xanh nhẵn nhụi, khi chin, bưởi ngả màu vàng đẹp mắt. Cùi bưởi gần vỏ, màu trắng, sau lớp cùi bưởi chính là các múi bưởi. Một quả bưởi thường gồm nhiều múi nhỏ hơn, trong múi có những tép bưởi, mọng nước, chua ngọt thanh dịu.

-Cây bòng thường nhỏ hơn, lá xanh hơn cây bưởi, tuy nhiên chiều cao của cây bòng lại cao hơn trung bình cây bưởi tới 1m.

-Trước đây, ở nhiều vùng quê Việt Nam, cây bòng khá phổ biến tuy nhiên tính chất vượt trội hơn của bưởi là trái ngon hơn và thời gian ra quả sớm nên người dân dần chuyển sang trồng bưởi. Ngoài ra, do tình trạng lai tạo cấy ghép nên những đặc điểm sơ khai trở nên khó phân biệt hơn và nhiều người chỉ nhận thấy sự xuất hiện của trái bưởi trên thị trường.

c,quá trình phát triẻn

-Thời kỳ cây 1-3 năm tuổi

- Giai đoạn trước khi xử lý cây ra hoa

- Giai đoạn chăm sóc hoa và xử lý đậu trái

- Giai đoạn đậu trái và trái phát triển

-Giai đoạn 2 tháng trước khi thu hoạch

-Giai đoạn sau thu hoạch trái

d,Phân loại

-Ở Việt Nam có nhiều loại bưởi khác nhau, tuy nhiên, một số giống nổi tiếng được biết đến là:

+ Bưởi năm roi: Qủa có dạng quả lê, khi chin quả ngả vàng, bề mặt quả hơi nhám, vỏ dày. Tép bưởi dễ tách, nhiều nước, thịt mềm, vị chua nhẹ và rất ít hạt. Giống bưởi này cho năng suất rất cao từ 280 đến 300 quả / cây/ năm

+ Bưởi da xanh: Đặc tính của quả là từ khi còn non đến khi đã chín quả vẫn giữ màu xanh không đổi. Đây là giống cây đặc sản tỉnh Bến Tre và vùng Đồng bằng sống Cửu Long. Bưởi kích thước khá lớn, vỏ mỏng. Một quả có từ 13 – 14 múi, thịt quả ngọt, ít hạt hoặc không hạt

+ Bưởi Đoan Hùng: Là giống bưởi ngọt trồng lâu đời ở Đoan Hùng (Phú Thọ). Bưởi có vỏ mỏng, khi chín có màu vàng, ăn có vị ngọt, thơm mát

+ Bười Diễn: Có nguồn gốc từ bưởi Đoan Hùng song có mã đẹp hơn, cây sinh trưởng khỏe, múi bưởi dày và mọng nước, quả có vị mát thanh, ngọt dịu.

e, công dụng

-Lá bưởi thường được dùng nấu với các lá thơm khác để xông chữa cảm cúm, nhức đầu.

-Vỏ quả bưởi chữa ăn uống không tiêu, đau bụng, hoặc để nấu chè bưởi.

-Vỏ hạt bưởi có thể trích lấy pectin làm thuốc cầm máu và dùng như gôm chải tóc.

-Dịch ép múi bưởi làm thuốc chữa tiêu khát, thiếu vitamin CBột than hạt bưởi có thể dùng chữa chốc đầu ở trẻ em.

+ Thân cây có thể dung làm thành than củi, chất đốt

+ Lá cây có thể được đun nấu với các loại thảo dược khác: xả,…để xông chữa những bệnh cảm cúm, lá khô còn có thể trở thành chất đốt

+ Hoa bưởi thơm được ướp cho hương chè thêm thanh nồng, giúp thanh tỉnh tâm hồn người

+ Qủa bưởi có thể dùng ăn trực tiếp bởi đó là loại quả có nhiều chất xơ, vitamin, ngừa ung thư, ngừa sỏi thanaj. Ngoài ra có thể dung làm nguyên liệu chế biến nhiều món ăn hấp dẫn khác: cùi bưởi dung để nấu chè, bưởi có thể làm nước ép, tinh dầu. Vỏ hạt bưởi có thể dung làm thuốc cầm máu,…

+ Ngày nay, bưởi còn được trồng như một thú chơi, làm cây cảnh hay quả được bày biện trong nhiều mâm ngũ quả, không thể thiếu mỗi dịp lễ tết hay ngày rằm

g,cách trồng, chăm sóc

-Bưởi là một loại cây ăn quả tương đối dễ trồng nên có thể trồng bưởi quanh năm. Tuy nhiên, để đảm bảo cây sinh trưởng và phát triển tốt nhất, nên trồng cây và khoảng tháng 5 đến tháng 6

-Cây bưởi dễ sống, ta không cần chăm sóc quá nhiều chỉ cần tưới nước hàng ngày và lựa chọn đất phù hợp, thường là những loại đất có khả năng thoát nước tốt, cung cấp đủ dinh dưỡng cho cây phát triển sau này. 

-Ngoài ra, cần sát sao phòng tránh những loại sâu bệnh cho cây,nên tỉa cành lá,…giúp cây có điều kiện sinh trưởng tốt nhất

h,Hoa bưởi trong thơ ca

"Mỗi mùa xuân thơm lừng hoa bưởi

Rắc trắng vườn nhà những cánh hoa vương

Em lại nhớ ngày xưa anh ra trận

Cũng giữa mùa hoa bưởi ngát hương...

Chân anh đi khắp rừng khắp núi

Mỗi nẻo đường, mỗi xóm làng xa

Hẳn đâu cũng thơm mùi hoa bưởi

Hương vị non sông, hương vị quê nhà"

3, KB

-khẳng định công dụng, vai trò của bưởi đối vs ddowif sống con người.

-suy nghĩ của em.