Xã hội ngày càng phát triển, giáo dục càng trở nên quan trọng đối với mỗi con người. Giáo dục là con đường ngắn nhất để tiếp thu tinh hoa văn hóa của nhân loại, những tiến bộ khoa học kĩ thuật của loài người. Nhận thức được tầm quan trọng của giáo dục, trong những năm vừa qua, giáo dục nước ta đã tích cực vận động phòng chống tiêu cực trong thi cử và bệnh thành tích trong giáo dục. Bên cạnh những thành tựu đã đạt được, thì những mặt hạn chế như tiêu cực, thiếu trung thực trong thi cử lại là vấn nạn nhức nhối của toàn ngành.
Thiếu trung thực là hành vi tiêu cực không tôn trọng sự thực đã xảy ra.Thiếu trung thực trong thi cử là hành vi gian lận, mà học sinh sử dụng sự trợ giúp của tài liệu chứ không sử dụng kiến thức và năng lực thực của mình để thực hiện bài thi. Việc học sinh mang theo và sử dụng tài liệu trong thi cử hiện nay đã không còn là một việc hiếm thấy.Thật đáng buồn khi chứng kiến cảnh mỗi lần đi qua phòng thi sau giờ thi ta có thể bắt gặp những mảnh giấy trắng xóa của tài liệu được photo giải rác trên hành lang rất nhiều trường hợp gian lận trong thi cử đã bị bắt gặp và xử lý một cách nghiêm khắc. Rất nhiều học sinh với năng lực học tập ngày càng sa sút chỉ dựa vào việc gian lận để có được điểm số không đúng với thực lực của mình
Thái độ lười học của học sinh khiến cho bản thân không có đầy đủ kiến thức cho kì thi nên phải gian lận. Có những người cũng có kiến thức xong cứ đến giờ kiểm tra là họ không thể tự chủ được bản thân, không tự tin và họ không dám tin rằng mình có thể làm được bài mà không cần đến sách, thế là quay bài.Rất nhiều bậc phụ huynh đặt áp lực cho con cái về điểm số hay thứ hạng trong học tập, khiến cho học sinh phải bất chấp mọi cách để đạt điểm cao và thành tích tốt. Một số người ưa thành tích ép chỉ tiêu, ép số lượng khiến học giả, thi giả nên đánh phải thiếu trung thực mà vớt được số lượng như mong muốn. Quy chế thi cử lỏng lẻo không chặt chẽ, chỉ cảnh cáo nhẹ chứ không có hình thức phê bình nghiêm khắc. Học sinh không được trang bị kiến thức một cách chắc chắn đầy đủ nhấ .Tạo thói quen ỷ lại lười nhác.Tình trạng bằng giả điểm giả tràn lan khiến cho học sinh sinh viên mất đi cơ hội để phát triển bản thân thật sự, ảnh hưởng đến kinh tế chung của xã hội.Nền giáo dục của đất nước bị ảnh hưởng nghiêm trọng, thiếu nhân tài, kém phát triển
Giải pháp xuất phát từ mỗi học sinh, mỗi học sinh cần phải chăm chỉ học tập được khẳng định năng lực của mình một cách trung thực. Chống bệnh thành tích chống tệ nạn bằng giả điểm giả. Có hình thức khen ngợi nhưng cá nhân có năng lực xuất sắc và đồng thời đưa ra những biện pháp xử lý nghiêm khắc những trường hợp vi phạm. Gia đình và xã hội không nên đặt gánh nặng áp lực về điểm số nên học sinh để học sinh có thể tự do thoải mái phát triển bản thân một cách tốt nhất.
Thế giới đều khâm phục tinh thần tự chủ, tự cường và phong cách sống của người Nhật. Đi bất cứ đâu ta cũng nghe thấy người ta ca ngợi hoặc nhắc tới đất nước ấy với một thái độ trân trọng. Chúng ta cũng cần phải học hỏi người Nhật, thay đổi tư duy ích kỷ, nhỏ nhen, tủn mủn lúc nào cũng đặt lợi ích cá nhân lên hàng đầu, mà thay vào đó hãy là lợi ích chung của cộng đồng. Điều đó không có nghĩa là ta sẽ bỏ qua nhu cầu của cá nhân mà chỉ đơn giản là ta bớt ích kỷ và chia sẻ nhiều hơn thôi. Chúng ta cũng cần thay đổi nhận thức và quan niệm giáo dục. Nền giáo dục của ta đang bị chi phối bởi bệnh thành tích, bệnh sĩ. Đó là hai căn bệnh cố hữu, đã ăn sâu bén rễ trong tâm hồn người Việt từ bao đời nay. Dù rất khó để thay đổi nhưng hãy cố gắng thay đổi: nói không với thành tích, nói không với gian lận. Ta chỉ tìm được người tài khi ta đánh giá họ theo đúng thực lực của bản thân họ và những gì họ cống hiến được cho đất nước, cho sự phát triển của loài người.
Từ trước đến giờ, tôi vẫn luôn sống với quan niệm, những thứ có được bằng việc gian dối sẽ giống như cầu vồng sau mưa. Đẹp đấy. Lung linh đấy. Nhưng nó chỉ tồn tại được trong chốc lát. Cái còn lại sau cùng là ta có được gì sau những lần gian dối ấy. Thiếu trung thực trong bất kỳ điều gì cũng không thể chấp nhận. Thiếu trung thực trong thi cử thì lại càng không.
