Hai câu thơ đầu bài thơ vừa là lời giới thiệu khung cảnh làng quê, vừa là cảnh đoàn thuyền ra khơi. Hai câu thơ đầu là lời giới thiệu đơn giản mộc mạc, tự nhiên nhưng nêu rõ vị trí của làng.
Làng tôi ở vốn làm nghề chài lưới
Nước bao vây, cách biển nửa ngày sông
Đó có lẽ là một làng có truyền thống làm nghề đánh cá. Làng ấy được bao vây bởi sông nước như lời kể của Tế Hanh: "Trước khi ra biển, sông lượn vòng ôm trọn làng biển- quê tôi". Hai chữ "làng tôi " nghe sao mà thân thương, gần gũi. Phải chăng, nhà thơ đã giới thiệu về quê hương với biết bao tình yêu, sự gắn bó và niềm tự hào. Sáu câu thơ tiếp theo là cảnh đoàn thuyền ra khơi:
Khi trời trong, gió nhẹ, sớm mai hồng
Dân trai tráng bơi thuyền đi đánh cá
Con thuyền nhẹ hăng như con tuấn mã
Phăng mái chèo mạnh mẽ vượt Trường Giang
Cánh buồm giương to như mảnh hồn làng
Rướn thân trắng bao la thâu góp gió.
Câu thơ đầu mở ra một không quan bao la của trời nước.
