Hải phòng được mệnh danh là thành phố hoa phượng đỏ, trải qua bao năm tháng, Hải Phòng đã càng ngày khẳng định vị trí của mình, trở thành một trong những thành phố lớn của cả nước với sự phát triển vượt trội về kinh tế, xã hội và đặc biệt là du lịch. Trong đó phải kể đến khu du lịch nổi tiếng Cát Bà, một danh lam thắng cảnh có một không hai, mang vẻ đẹp hùng vĩ khiến du khách khi đến đây đều không khỏi xao xuyến bần thần.
Quần đảo Cát Bà thuộc huyện đảo Cát Hải cách trung tâm Thành phố Hải Phòng 30km. Diện tích đảo là 3405 km vuông bao gồm cả phần đất liền và diện tích rừng ngập mặn. Cát Bà có 366 hòn đảo nhô lên từ mặt biển xanh tạo thành quần đảo Cát Bà nằm trong quần thể Vịnh Hạ Long.
Chắc hẳn sẽ có rất nhiều người thắc mắc về tên gọi Cát Bà bởi trong nó còn mang một ý nghĩa rất ấn tượng. Có rất nhiều câu chuyện gắn với tên goi Cát Bà nhưng người Hải Phòng có cách giải thích riêng. Truyện kể rằng, đã từ lâu, vùng đảo núi đá này từng là hậu cứ của các bà trồng trọt, hái lượm để cung cấp lường thực, thực phẩm cho các ông chồng chống giặc giã khi chúng kéo tới đánh chiếm vùng đất này. Cũng vị trận chiến để bảo vệ vùng đất này mà đã xuất hiện nhiều nữ tướng dũng cảm nên người xua đã đặt tên là đảo Các Bà. Sau này, người ta đọc chệch đi là đảo Cát Bà.
Trước kia chúng ta có thể đi đến Cát Bà bằng tàu cao tốc xuất phái từ bến Bính hoặc có thể đi bằng phà từ cảng Đình Vũ ta đến Cát Hải rồi sau đó di chuyển bằng một lần phà nữa để sang đảo. Còn ngày nay, chúng ta có thể đi đường bộ đến Cát Hải sau đó chúng ta có thể di chuyển bằng cáp treo hoặc đi bằng phà để đến đảo Cát Bà.
Đến với Cát Bà ta có thể tìm hiểu những bãi tắm đẹp. Đẹp nhất là bãi tắm Cát Cò nằm ở phía Đông Nam, làn nước xanh mát rượi. Ngoài ra, còn kể tới những bãi tắm như: Cát Ông, Cát Dứa, Đường Danh,…Nói tới Cát Bà phải nói tới Vịnh Lan Hạ. Ở đây có các hòn đảo lớn nhỏ được phủ cây xanh và thảm thực vật. Rừng Cát Bà nằm trong quần thể vườn Quốc gia Cát Bà. Ở đây có rừng nhiệt đới xanh quanh năm. Đây là khu rừng nguyên sinh và là một trong những Vườn Quốc gia lớn nhất đất nước với tổng diện tích 15200ha trong đó 9800 ha là rừng và diện tích biển là 4500ha. Ở đây có nhiều loại gỗ quý như Lát Hoa, Kim Giao, Đinh Hội. Có trên 30 loài chim quý hiếm như: Đa Đa, Đại Bàng, Bìm Bịp,…Thú quý đủ loại gồm: Khỉ mặt đỏ, Vooc đầu trắng, Hoẵng, Chồn,…
Rời khu rừng Cát Bà, chúng ta sẽ tìm về những ngọn núi đá vôi với các hang dộng rất nổi tiếng. Các ngọn núi ở đảo Cát Bà có độ cao trung bình là 200m so với mực nước biển. Cao nhất là đỉnh Cao Vọng có độ cao 322m. Động Hùng Sơn có ý nghĩa như 1 chứng tích LS quan trọng trong cuộc kháng chiến chống Mỹ. Đây được coi là động Quân y vì đây là bẹnh viện với hàng trăm chiếc giường bẹnh trong hầm núi để trị cho thương binh. Động Phù Long hay còn gọi là Các Việc. Nơi đây gắn liền với truyền thuyết. Truyện kể rằng, ngày xưa khi các chiếc thuyền của giặc tiến vào bờ biển VN có một con rồng lớn đã bay dọc theo bờ biển và lao xuống nước cản đường tiến của các thuyền giặc giúp dân đánh giặc. Không chỉ có vậy, Động Hoa Cương có một hệ thống nhũ đá còn nguyên vẹn nên khi có anh mặt trời chiếu vào những nhũ đá đó óng ánh như kim cương trông rất đẹp.
Hiện nay,các làng xã trên đảo nằm sát biển tiện cho nghề đánh bắt. Do người dân gắn liền với biển nên chèo thuyền, đua thuyền là sinh hoạt văn hóa gắn liền với người dân nơi đây. Hội đua thuyền chính là lễ hội của Cát Bà, Cát Hải. Lễ hội này được tổ chúc vào ngày 1/4 là ngày Bác Hồ về thăm làng cá. Vào ngày 21/4 người dân huyện đảo Cát Bà còn tổ chức rước kiệu lễ thần biển mong mưa thuận gió hòa, cho thuyền đầy cá.
Cát Bà ngày hôm nay vẫn luôn mang trong mình sự e lệ, nguyên sơ giữa biển khơi, núi rừng rộng lớn, luôn giữ được sức hấp dẫn về bề dày lịch sử truyền thống văn hóa lâu đời. Cát Bà xứng với tên gọi là “đảo ngọc” của thành phố Hải Phòng, nơi tiềm ẩn vẻ đẹp sáng ngời, trường tồn mãi với thời gian.
