1. Đoạn văn diễn dịch: là đoạn văn trong đó câu chủ đề mang ý nghĩa khái quát đứng ở đầu đoạn, các câu còn lại triển khai cụ thể ý của câu chủ đề, bổ sung, làm rõ cho câu chủ đề. Các câu triển khai được thực hiện bằng các thao tác giải thích, chứng minh, phân tích, bình luận, có thể kèm theo nhận xét, đánh giá và bộc lộ cảm nhận của người viết.

Đoạn văn quy nạp: là đoạn văn được trình bày đi từ các ý nhỏ đến ý lớn, từ các ý chi tiết đến ý khái quát, từ ý luận cứ cụ thể đến ý kết luận bao trùm. Theo cách trình bày này, câu chủ đề nằm ở vị trí cuối đoạn. Ở vị trí này, câu chủ đề không làm nhiệm vụ định hướng nội dung triển khai cho toàn đoạn mà lại làm nhiệm vụ khép lại nội dung cho đoạn ấy. Các câu trên được trình bày bằng các thao tác lập luận, minh họa, cảm nhận và rút ra nhận xét đánh giá chung.

Đoạn tổng – phân – hợp: là đoạn văn phối hợp diễn dịch với qui nạp. Câu mở đầu đoạn nêu ý khái quát bậc một, các câu tiếp theo triển khai cụ thể ý khái quát. Câu kết đoạn là ý khái quát bậc hai mang tính chất nâng cao, mở rộng. Những câu triển khai ý được thực hiện bằng các thao tác giải thích, chứng minh, phân tích, bình luận, nhận xét, đánh giá hoặc nêu suy nghĩ…để từ đó đề xuất nhận định đối với chủ đề, tổng hợp, khẳng định, năng cao vấn đề.

Đoạn văn song hành: là đoạn văn có các câu triển khai nội dung song song nhau, không nội dung nào bao trùm lên nội dung nào. Mỗi câu trong đoạn văn nêu một khía cạnh của chủ đề đoạn văn, làm rõ cho nội dung đọan văn.

Đoạn văn móc xích: là đoạn văn mà các ý gối đầu, đan xen nhau và thể hiện cụ thể bằng việc lặp lại một vài từ ngữ đã có ở câu trước vào câu sau. Đoạn móc xích có thể có hoặc không có câu chủ đề.

2. Các phương pháp thuyết minh 

+ Liệt kê

+ Ví dụ

+ Số liệu

+ So sánh

+ Nêu định nghĩa, giải thích

+ Phân loại, phân tích

+ Nêu chú thích

+ Phương pháp giảng giải nguyên nhân- kết quả

3. Những kiến thức cần nắm khi làm bài văn thuyết minh

- Khi làm bài văn thuyết minh cần xác định các ý lớn, mỗi ý viết thành 1 đoạn văn

- Khi vt đoạn văn cần trình bày rõ ý chủ đề của đoạn, tránh lẫn ý của đoạn văn khác

- Các ý trong đoạn văn cần sắp xếp theo thứ tự, cấu tạo của sự vật, thứ tự nhận thức, thứ tự diễn biến sự việc theo thời gian trước sau hay theo thứ tự chính phụ

1, Thế nào là đoạn văn diễn dịch - quy nạp - song hành - móc xích - tổng phân hợp.

Đoạn văn diễn dịch: là đoạn văn có câu chủ đề nằm ở đầu câu, các câu còn lại mang luận cứ làm sáng tỏ câu chủ đề

Đoạn văn quy nạp: là đoạn văn có câu chủ đề đứng cuối đoạn, các câu còn lại mang luận cứ làm sáng tỏ câu chủ đề

Đoạn văn tổng - phân - hợp: là đoạn văn có câu chủ đề nằm ở cả đầu và cuối đoạn, các câu ở giữa mang luận cứ làm sáng tỏ câu chủ đề

Đoạn văn song hành: là đoạn văn ko có câu chủ đề, các câu ngang hàng, bình đẳng về ý nghĩa

Đoạn văn móc xích: là đoạn văn trong đó câu đằng sau phát triển ý của câu đằng trước

2. Nêu những phương pháp thuyết minh.

+ Phương pháp liệt kê

+ Phương pháp nêu ví dụ

+ Phương pháp nêu số liệu

+ Phương pháp so sánh

+ Phương pháp nêu định nghĩa, giải thích

+ Phương pháp phân loại, phân tích

+ Phương pháp nêu chú thích:

+ Phương pháp giảng giải nguyên nhân- kết quả:

3. Nêu những kiến thức cần nắm khi làm bài văn thuyết minh.

Bước 1:

- Xác định đối tượng cần phải thuyết minh.

- Sưu tầm và ghi chép, lựa chọn các tư liệu cho bài viết.

- Lựa chọn phương pháp thuyết minh sao cho phù hợp.

- Sử dụng ngôn từ dễ hiểu nhằm làm nổi bật đặc điểm của đối tượng.

Bước 2: Lập dàn ý bài văn thuyết minh chi tiết.

Bước 3: Viết bài văn thuyết minh hoàn chỉnh.