Sự tăng cấp trong "Sống chết mặc bay" được thể hiện qua các hình ảnh tương phản:
- Khi người dân chống lại lũ lụt:
+ Người dân chống lại nước lũ >< Nước sông càng lúc càng bốc lên cuồn cuộn
- Khi đối chiếu hoàn cảnh của người dân với viên quan hộ đê:
+ Người dân khổ sở đắp đê chống lũ >< Viên quan hộ đê thản nhiên ngồi đánh tổ tôm
+ Khi có người dân cầu cứu => Viên quan đe doạ, sai lính kéo người đó ra ngoài.
Tác dụng:
- Làm cho hình ảnh trong bài văn được lột tả sâu sắc
- Phác hoạ đậm nét sự thú tính, thiếu trách nhiệm, thiếu lương tâm cũng như vô cùng thối nát của viên quan nói riêng và xã hội phong kiến nói chung
- Dấy lên trong lòng người đọc nỗi căm phẫn sâu sắc