Đọc những trang văn của Phạm DUy Tốn trong Sống chết mặc bay, ta thấy thương cảm vô cùng trước tình cảnh của người dân khi hộ đê. Có lẽ bao giờ nhân dân cũng là người khổ nhất, cơ cực nhất. Họ lấm lem, khổ cực hộ đê với khao khát gìn giữ cuộc sống. Vậy mà trái ngược với người dân khổ sở là quan phụ mẫu đang mải mê trong những con bài. Đê vỡ, khung cảnh nhà cửa, ruộng đồng tan hoang... cũng là lúc sự tuyệt vọng ngập tràn trnog cuộc sống của người dân. Khi mà mọi cố gắng đều công cốc, khi mà cuộc sống lâm vào đường cùng của tuyệt vọng, xót xa biết mấy cho tình cảnh của người dân. Trong xã hội khi quan là cha, là mẹ, người dân đáng thương vô cùng. Trong cuộc sóng hiện nay, chúng ta có thể làm gì khi ta là một người dân. Xã hội chủ nghĩa cho ánh sáng của Đảng đến với tất cả mọi người và ta cần biết ơn, cần cống hiến hết mình, nỗ lực thay đổi bản thân từng ngày để tốt hơn. Đồng thời, chúng ta cũng nên góp sức mình cho công cuộc dựng xây quê hương, đất nươc. Và nếu như trở thành người lãnh đạo, người đứng đầu thì ta cần biết mình sẽ làm gì, nên làm gì vì cuộc sống của người dân, vì sự phát triển của đất nước mình.
