TP Hồ Chí Minh đã trải qua hơn 40 ngày giãn cách xã hội theo Chỉ thị 15 (riêng quận Gò Vấp và phường Thạch Lộc - quận 12 phong tỏa theo Chỉ thị 16), và 3 ngày thực hiện giãn cách xã hội theo Chỉ thị 16 của Thủ tướng Chính phủ... Cả hệ thống chính trị, toàn bộ người dân đang nỗ lực tối đa để nhanh chóng dập dịch. Tuy vậy, so với thời gian đầu, những ngày gần đây TP Hồ Chí Minh đã có những thay đổi phương cách phòng, chống dịch COVID-19 để sát tình hình thực tế, nhằm kéo giảm số ca nhiễm cũng như ổn định cuộc sống người dân.

Tính từ 18h ngày 13/7 đến trưa 14/7, TP Hồ Chí Minh ghi nhận thêm 971 trường hợp nhiễm mới đã được Bộ Y tế công bố. Trong đợt dịch thứ 4 bắt đầu từ ngày 27/4 đến tối 13/7, thành phố đã có hơn 17.200 trường hợp mắc COVID-19. Số ca bệnh liên tục tăng cao ở mức 4 con số đang tạo áp lực rất lớn cho nguồn lực và vật lực điều trị đang quá tải.

Theo nhận định của các chuyên gia thì thời gian qua công tác tổ chức phòng, chống dịch của TP Hồ Chí Minh chưa được suôn sẻ, có sự bất cập ở không ít khâu. Điều này minh chứng qua các hình ảnh người dân chen nhau lấy mẫu và nhận kết quả ở chợ đầu mối Bình Điền, cảnh người dân chen nhau đi tiêm vaccine ở sân vận động Phú Thọ, cảnh hàng trăm F0 phải tập trung chờ nhập viện vào các bệnh viện dã chiến vì thiếu chỗ, cảnh đám đông xếp hàng dài chờ xét giấy chứng nhận test COVID-19 âm tính… Do đó, TP Hồ Chí Minh đã có những sự thay đổi cần thiết và sát thực.

Phát biểu tại cuộc họp trực tuyến với lãnh đạo TP Hồ Chí Minh về tình hình thực hiện các biện pháp phòng, chống dịch bệnh COVID-19 trên địa bàn vào ngày 12/7, Phó Thủ tướng Chính phủ Vũ Đức Đam cho rằng, đến ngày 12/7, thành phố đã sử dụng hết 3 ngày giãn cách, đã xuất hiện những phát sinh và đã được giải quyết, vì vậy thành phố cần xác định rõ thời gian còn lại làm gì để tận dụng hiệu quả thời gian giãn cách theo Chỉ thị 16 của Thủ tướng Chính phủ.

Để trả lời cho câu hỏi đặt ra từ phía lãnh đạo Chính phủ, vào chiều 13/7, tại cuộc họp báo thông tin về thực hiện công tác phòng, chống dịch trên địa bàn thành phố, Phó Bí thư Thường trực Thành ủy TP Hồ Chí Minh Phan Văn Mãi cho biết, dự báo thời gian sau 15 ngày giãn cách xã hội sẽ có 3 tình huống. Thứ nhất là thành phố kiểm soát được dịch COVID-19, lúc này sẽ xem xét lại việc thực hiện Chỉ thị 16, có thể là Chỉ thị 16 hay Chỉ thị 15 hoặc Chỉ thị 19. Tình huống thứ 2 là chưa kiểm soát được và dịch vẫn gia tăng, lúc này sẽ tiếp tục Chỉ thị 16 một thời gian và có thể thực hiện Chỉ thị 16+ ở một số địa bàn. Tình huống 3 là dịch gia tăng mạnh mẽ, mất kiểm soát; thành phố phải tính đến tình huống phong tỏa với biện pháp mạnh hơn. Dù tình huống nào xảy ra, thành phố vẫn phải thực hiện nghiêm Chỉ thị 16 và triệt để yêu cầu 5K, nhất là khoảng “thời gian vàng” này.

Thành phố luôn đặt ưu tiên phòng, chống dịch lên hàng đầu, sức khỏe, tính mạng của người dân được đặt lên trên hết. Do đó, việc duy trì sản xuất trong điều kiện phòng, chống dịch phải đảm bảo nguyên tắc “nơi nào an toàn mới tổ chức sản xuất”. Để thực hiện “mục tiêu kép” vừa phòng, chống dịch bệnh, vừa thúc đẩy, phát triển kinh tế và đảm bảo sức khỏe nhân dân, thành phố đã cho khẩn trương thực hiện thẩm định các điều kiện đảm bảo an toàn phòng, chống dịch COVID-19 tại doanh nghiệp. 

Theo đó, các doanh nghiệp được phép tiếp tục hoạt động sản xuất khi đảm bảo thực hiện được vừa sản xuất, vừa cách ly người lao động tại chỗ với phương châm “3 tại chỗ”: sản xuất tại chỗ - ăn tại chỗ - nghỉ ngơi tại chỗ hoặc đảm bảo thực hiện được phương châm “1 cung đường - 2 địa điểm”: chỉ duy nhất 1 cung đường vận chuyển tập trung công nhân từ nơi sản xuất đến nơi ở của công nhân (có thể chọn ký túc xá, khách sạn, chỗ ở tập trung cho công nhân). Đồng thời thực hiện xét nghiệm định kỳ 7 ngày/lần cho công nhân. Trường hợp doanh nghiệp không đảm bảo được các yêu cầu phòng, chống dịch thì phải dừng hoạt động từ 0h ngày 15/7/2021 cho đến khi có chỉ đạo mới. Mới nhất, hiện Khu chế xuất Tân Thuận (quận 7) đã bắt đầu áp dụng chủ trương này từ sáng 14/7.

Liên quan đến việc kiểm tra người và phương tiện đi lại qua các chốt, trạm kiểm soát, chiều 13/7, Công an TP Hồ Chí Minh cũng đã có những điều chỉnh việc kiểm tra, kiểm soát tại các chốt, trạm kiểm soát. Theo đó, Công an thành phố tiếp tục duy trì thực hiện nhiệm vụ kiểm tra, kiểm soát phòng, chống dịch tại 12 chốt, trạm kiểm soát dịch COVID-19 của thành phố như hiện nay. Nhưng sẽ điều chỉnh phương pháp kiểm tra, kiểm soát của các chốt, trạm kiểm soát dịch COVID-19 trong nội ô thành phố của cấp quận, huyện, TP Thủ Đức. 

Riêng với việc số ca F0 tăng nhanh, trong đó chủ yếu là F0 không triệu chứng, gây quá tải cơ sở thu dung, điều trị COVID-19, từ chiều tối 13/7, TP Hồ Chí Minh đã được lãnh đạo Bộ Y tế chấp thuận đề xuất việc thành phố sẽ thí điểm cách ly tại nhà đối với F0 không triệu chứng đang điều trị tại bệnh viện, có kết quả xét nghiệm RT-PCR ngày 10 âm tính hoặc còn dương tính nhưng tải lượng virus thấp (CT value 30) và tiếp tục xét nghiệm RT-PCR tại nhà vào ngày thứ 14 và 21. 

Riêng F0 không triệu chứng là nhân viên y tế sẽ được cách ly tại nhà khi đảm bảo các điều kiện an toàn phòng, chống lây nhiễm, tự theo dõi, báo cáo tình trạng sức khỏe hàng ngày và thực hiện xét nghiệm theo quy định. Đối với F1 ở vùng nguy cơ rất cao không đủ điều kiện cách ly tại nhà thì chuyển cách ly tập trung, xét nghiệm RT-PCR ngày 7, nếu âm tính thì xem xét chuyển về cách ly tại nơi lưu trú…