Bố cục
- Phần 1: Từ đầu → đặt đâu nằm đấy: sự ra đời kỳ lạ của Gióng.
- Phần 2: Tiếp → Cứu nước: Gióng gặp sứ giả, cả làng nuôi Gióng.
- Phần 3: Tiếp đến → bay lên trời: Gióng cùng nhân dân chiến đấu và chiến thắng giặc Ân.
- Phần 4: Còn lại: Gióng bay về trời.
Tóm tắt
Hùng Vương thứ 6 có hai vợ chồng ông lão làm ăn chăm chỉ phúc đức mà vẫn không có con. Một hôm bà vợ ra đồng ướm chân mình vào vết chân to, về nhà thì thụ thai. Mười hai tháng sau đẻ ra một cậu bé khôi ngô tuấn tú nhưng lên ba tuổi vẫn không biết nói, biết cười, không biết đi.
Khi giặc Ân đến, vua sai sứ giả đi tìm người tài cứu nước. Gióng nghe thấy tiếng sứ giả bèn cất tiếng nói và yêu cầu nhà vua chuẩn bị đồ để Gióng đánh giặc.
Sau khi gặp sứ giả Gióng ăn khỏe và lớn nhanh như thổi. Gia đình và làng xóm góp gạo nuôi Gióng. Sứ giả mang đồ đến, Gióng ra trận, đánh tan giặc Ân và bay về trời. Nhân dân lập đền thờ để tưởng nhớ. Bây giờ vẫn còn dấu tích như tre đằng ngà, làng Cháy.
Soạn bài
Câu 1 (trang 22 Ngữ Văn 6 Tập 1):
a. Trong truyện Thánh Gióng có nhiều nhân vật: Vợ chồng ông lão ở làng Gióng, cậu bé (tráng sĩ Gióng), sứ giả, nhà vua, dân làng
b. Gióng là nhân vật chính.
c. Chi tiết tưởng tượng kỳ ảo và giàu ý nghĩa của nhân vật Gióng.
- Sự ra đời kỳ lạ:
+ Ướm chân vào vết chân to → thụ thai
+ Mang thai 12 tháng.
- Lên 3 tuổi không biết nói, đặt đâu nằm đấy.
- Cất tiếng nói đầu tiên đòi đi đánh giặc → thể hiện lòng yêu nước lòng căm thù giặc.
- Sau khi gặp sứ giả → lớn nhanh như thổi, ăn khỏe → cả làng góp gạo nuôi.
- Vươn vai thành tráng sĩ, ngựa phun lửa, nhổ tre đánh giặc, bay về trời.
Câu 2 (trang 22 Ngữ Văn 6 Tập 1):
- Ý nghĩa các chi tiết.
Chi tiết Ý nghĩa
Tiếng nói đầu tiên: đòi đi đánh giặc
- Ca ngợi lòng yêu nước,lòng căm thù giặc.
- Việc cứu nước đặt lên hàng đầu.
- Ý thức chống giặc ngoại xâm luôn tiềm ẩn trong nhân dân.
Gióng đòi ngựa sắt, roi sắt, giáp sắt để đánh giặc
- Ý thức đánh giặc của người anh hùng.
- Vũ khí sắc bén là yếu tố cần khi đánh giặc.
- Phản ánh thành tựu văn hóa kỹ thuật thời Hùng Vương → thời đại văn minh: đồ sắt thay thế cho đồ đá
Bà con hàng xóm vui lòng góp gạo nuôi cậu bé.
- Gióng lớn lên trong sự che chở, nuôi dưỡng của nhân dân.
- Sức mạnh của Gióng cũng là sức mạnh của nhân dân từ những cái bình thường giản dị.
Gióng lớn nhanh như thổi, vươn vai thành tráng sĩ.
- Sức sống mãnh liệt kỳ diệu của Gióng- nhân dân → sức mạnh tình đoàn kết mỗi khi có giặc.
- Muốn chiến thắng được giặc ngoại xâm cần có sức mạnh → ước mơ của nhân dân có đủ sức mạnh để đánh giặc.
Gậy sắt gãy, Gióng nhổ tre bên đường đánh giặc.
- Khắc phục khó khăn.
- Tre nứa trở thành vũ khí chiến đấu của nhân dân.
Gióng đánh giặc xong, cởi áo giáp sắt để lại và bay thẳng về trời. - Gióng là một vị thần, thay trời hành đạo.
Xong việc Gióng bay về trời → sự bất tử của người anh hùng.
Câu 3 (trang 23 Ngữ Văn 6 Tập 1): Ý nghĩa hình tượng Thánh Gióng.
- Hình tượng Thánh Gióng là sự thể hiện quan niệm và ước mơ của nhân dân ta ngay buổi đầu lịch sử về người anh hung cứu nước chống ngoại xâm.
- Thánh Gióng tượng trưng cho lòng yêu nước, khả năng và sức mạnh quật khởi của dân tộc.
Câu 4 (trang 23 Ngữ Văn 6 Tập 1):
Truyện Thánh Gióng liên quan đến sự thật lịch sử:
+ Thời đại Hùng Vương nhân dân phải thường xuyên chống giặc ngoại xâm để bảo vệ phương Bắc.
+ Thời Hùng Vương chính là thời đại văn minh của đồ sắt.
+ Cả cộng đồng đoàn kết tham gia vào cuộc kháng chiến chống giặc ngoại xâm.
Luyện tập
Bài 1 (trang 24 Ngữ Văn 6 Tập 1):
Hình ảnh đẹp nhất của Gióng trong tâm trí em chính là hình ảnh Gióng đánh tan giặc Ân.
Bài 2 (trang 24 Ngữ Văn 6 Tập 1):
- Hội thể thao của nhà trường phổ thông mang tên Hội khỏe Phù Đổng vì: Đó là hội thi biểu dương sức khỏe,lấy ý nghĩa từ truyền thuyết đẹp đẽ về chàng trai làng Phù Đổng (Thánh Gióng) làm biểu tượng cho ý nghĩa tinh thần yêu nước.
