Năm 1802 Nguyễn Ánh lên ngôi vua, hiệu là Gia Long, đóng đô ở Phú Xuân. Thăng Long vốn là thủ phủ của Bắc Thanh. Những nằm 1803-1805 Gia Long ra lệnh phá thành cũ xây thành mới.
Năm 1831, Minh Mạng bỏ các trấn thành lập tỉnh Hà Nội .Hà Nội vốn là trung tâm kinh tế lớn có quan hệ rộng với thị trường trong nước và cả nước ngoài. Các công trình văn hóa và sinh hoạt văn hóa của Thăng Long- Hà Nội cũng có nhiều biến đổi .Hà Nội trong thời kì này có nhiều nhà văn hóa nổi tiếng như: Cao Bá Quát, Nguyễn Văn Siêu, Bà huyện Thanh Quan.