Quan hệ sản xuất quy định: Mục đích xã hội của sản xuất, hình thức tổ chức, quản lý sản xuất, quy định khuynh hướng phát triển các nhu cầu lợi ích vật chất và tinh thần từ đó hình thành hệ thống những yếu tố tác động trở lại đối với sự phát triển của lực lượng sản xuất.
Nếu quan hệ sản xuất phù hợp với trình độ phát triển của lục lượng sản xuất nó sẽ tạo địa bàn cho lực lượng sản xuất trở thành một trong những động lực thúc đẩy lực lượng sản xuất phát triển. Ngược lại, thì sẽ là sự trì trệ, níu kéo và kìm hãm sự phát triển của lực lượng sản xuất.
