- Hiểu biết từ sự hình thành và phát triển của Nho giáo:
Từ thời nhà Lý đến sự phát triển Trung ương cập quyền, giai cấp phong kiến đã lấy Nho giáo làm hệ tư tưởng thống trị. Nền giáo dục Nho học cũng ra đời và từng bước phát triển có vai trò rất lớn đối với sự phát triển của cả đất nước.
- Khởi đầu cho Nho giáo Việt Nam: Nhà Lý:
Năm 1070, vua Lý Thánh Tông cho lập Văn Miếu. Năm 1075, vua tổ chức khoa thi quốc gia đầu tiên ở kinh thành, mở đầu nền giáo dục Nho học. Năm 1076, Quốc tử giám được xây dựng, trở thành trường đại học đầu tiên của nước ta.
- Thời kì nhà Trần:
Các khóa thi được tổ chức đều đặn hơn. Năm 1247, nhà Trần đặt lệ lấy Tam khôi, quy định rõ nội dung học tập, mở rộng Quốc tử giám cho con em quý tộc và quan lại đến học. Năm 1396, các kì thi được hoàn chỉnh. Sự phát triển của giáo dục đào tạo nhiều tri thức Việt Nam, tiêu biểu như là Nguyễn Hiền, Mạc Đĩnh Chi, Nguyễn Trung Ngạn,...
- Thời Lê Sơ, giáo dục Nho học thịnh đạt:
Trường Quốc tử giám ngày càng mở rộng cho con em nhà quan, quý tộc sang học. Cứ 3 năm là kì thi Hội được tổ chức ở kinh thành để chọn nhân tài. Nhà nước dựng bia tiến sĩ để ghi nhớ những tiến sĩ có học thức. Những tiến sĩ được khắc tên vào bia là được vinh quy bái tổ. Trong thời kì này, tiến sĩ nhà Trần nhiều hơn tiến sĩ nhà Lý.
- Giáo dục Nho học suy giảm thời kì thế kỉ XVI - XVIII:
Nhà Mạc, Nhà Nguyễn ở đàng trong thời kì đất nước bị chia cắt và cả chính quyền Lê - Trịnh ở đàng ngoài tiếp tục tổ chức các kì thi nhưng kém chất lượng, suy giảm đáng kể.
- Nhà Nguyễn:
Nhà Nguyễn vẫn tổ chức các kì thi, vì áp lực quân Pháp, nên kì thi Hội cuối cùng được tổ chức vào năm 1919.