Công thức chung của bài :
$i$ = $\dfrac{n_{2}}{n_{1}}$ = $\dfrac {D_{1}}{D_{2}}$ = $\dfrac {Z_{1}}{Z_{2}}$
Trong đó:
i: tỷ số truyền (lần).
$n_{1}$, $n_{2}$: tốc độ quay của bánh dẫn và bánh bị dẫn (vòng/phút).
$D_{1}$, $D_{2}$: đường kính của bánh dẫn và bánh bị dẫn (cm).
$Z_{1}$, $Z_{2}$: số răng của bánh dẫn và bánh bị dẫn (răng).
Bài 1:
Tóm tắt:
$D_{1}$ = 20 (cm)
$D_{2}$ = 10 (cm)
a) i = ? (lần)
b) $n_{1}$ = 15 (vòng/phút)
$n_{2}$ = ? (vòng/phút)
Giải:
a) Tỷ số truyền của bộ chuyển động là:
$i $ = $\dfrac {D_{1}}{D_{2}}$ = $\dfrac {20}{10}$= $2$ (lần)
b) Tốc độ quay của bánh bị dẫn hai là:
$i$ = $\dfrac{n_{2}}{n_{1}}$ ⇒ $n_{2}$ = $i \times n_{1}$ =$ 2 \times 15$ = $30$ (vòng/phút)
Bài 2:
Tóm tắt:
$Z_{1}$ = 60 (răng)
$Z_{2}$ = 30 (răng)
a)$ i $= ? (lần)
Tăng hay giảm?
b) Đĩa xích và đĩa líp đĩa nào quay nhanh hơn?
Giải:
a) Tỷ số truyền của bộ chuyển động là:
i = $\dfrac {Z_{1}}{Z_{2}}$= $\dfrac {60}{30}$ = $2$ (lần)
(Bạn xem lại đề nha muốn biết bộ chuyển động tăng tốc hay giảm tốc thì phải cho một trong hai $n_{1}$ hay $n_{2}$ tính rồi mới biết tăng tốc hay giảm tốc được.)
b) Ta có:
$Z_{1}$ = 60 răng
$Z_{2}$ = 30 răng
⇒ $Z_{2}$ < $Z_{1}$. Vậy đĩa líp quay nhanh hơn đĩa xích.
(Bạn có thể hiểu bánh nào có số răng ít hơn hơn thì bánh sẽ chạy nhanh hơn.)
Trong xe đạp: Đĩa xích sẽ là $1$
Đĩa líp sẽ là $2$