Tỏ lòng của Phạm Ngũ Lão là một bài thơ độc đáo cho ta thêm hiểu về chí lớn của con người. Đó là vẻ đẹp của con người cùng thời đại. Trong xã hội phong kiến, những khát khao công danh của người anh hùng hoàn toàn là điều phù hợp" Tu thính nhân gian chuyện Vũ hầu" là vì người làm trai có ý chí lớn lao, khát khao mạnh mẽ. Tư thế của con người thời đại cũng tràn ngập niềm kiêu hãnh: Hoành sóc giang sơn kap kỉ thu. Đó là vẻ đẹp của con người sánh ngang trời đất, vũ trụ. Trong lời thơ, ta còn bắt gặp hình ảnh con người mạnh mẽ, tin tưởng vào ý chí, sức mạnh với hình ảnh "tam quân tì hổ khí thôn ngưu". Đó là hào khí ĐÔng A mạnh mẽ, là con người với khát vọng và ý chí lớn lao. Quân dân nhà Trần chính là người tạo nên hào khí lớn lao, khát vọng mạnh mẽ đó. Và nếu đấng nam nhi mà không có nghị lực, có quyết tâm thì khó có thể xứng đáng với người xưa.
Chí làm trai trong xã hội xưa gắn với quan niệm của Nho giáo. Đó chính là ý chí cống hiến cho đời, cho non sông đất nước. Đó là tư tưởng bày tỏ khát vọng lớn. Làm trai thì phải có công danh, sự nghiệp. Buộc phải làm nên nghiệp lớn để lại tiếng thơm muôn đời. Phạm Ngũ Lão chính là con gười mang theo chí làm trai nhưng vẫn xấu hổ vì thấy mình chưa đủ bản lĩnh mà vẫn còn phải không ngừng nỗ lực, trau dồi bản thân.
Còn trong xã hội nay, chí làm trai vẫn ở đó với câu chuyện của bao người. Nhưng xã hội hiện nay là xã hội hiện đại. Nho giáo không còn là tư tưởng chủ đạo soi sáng con người. Chí làm trai có thể không mang tính bắt buộc phải luôn để lại tiến thơm. Chí làm trai cũng cần được hiểu theo cách bình thường, gắn với điều giản dị, mộc mạc của con người mà không chỉ là những điều cao xa. Chỉ cần cống hiến cho đất nước, nhận thức trách nhiệm của bản thân. Đó đã là chí làm trai và khát khao của mỗi người.
