a) Sự thành lập :
Ngày 25/12/1927, Việt Nam quốc dân đảng được thành lập trên cơ sở Nam đồng thư xã, theo khuynh hướng cách mạng dân chủ tư sản. Lãnh tụ của Đảng là Nguyễn Thái Học-Lúc mới thành lập. Đảng chưa có mục đích, tôn chỉ rõ rệt mà chỉ nêu chung chung là "trước làm dân tộc cách mạng, sau làm thế giới cách mạng:
b) Hoạt động :
- Chương trình hoạt động nêu các nguyên tắc của Đảng là : "Tự do - Bình đẳng - Bác ái". Chia làm 4 thời kỳ. Thời kỳ cuối là bất hợp tác với giặc, đánh đuổi giặc Pháp, xóa bỏ ngôi vua, thiết lập dân quyền, tiến hành cách mạng bằng sắt và máu.
- Tổ chức cơ sở trong quần chúng rất ít, địa bàn bó hẹp trong một số địa phương ở Bắc Kỳ; Ở Trung Kỳ và Nam kỳ không đáng kể.
- Tháng 2/1392, Việt Nam Quốc dân đảng tổ chức ám sát trùm mộ phu Bazanh ở Hà Nội, bị Pháp khủng bố dã man. Trước tình thế bị động, lãnh đạo Việt Nam Quốc dân đảng quyết định dốc hết lực lượng thực hiện bạo động cuối cùng " không thành công cũng thành nhân".
- Trong tình thế bị động, Việt Nam quốc dân đảng quyết định dốc toàn lực lượng tiền hành cuộc khởi nghĩa Yên Bái (2/1930) bị thực dân Pháp đàn áp và thất bại. Kết thúc vai trò lịch sử Việt Nam Quốc dân đảng.
