Rụng trứng là khi một trứng (đôi khi nhiều hơn một trứng) được phóng ra từ buồng trứng và đó là thời gian dễ thụ thai nhất trong chu kỳ kinh nguyệt ở phụ nữ. Sau khi trứng rụng, chúng chỉ có thể sống được khoảng 24 giờ trong cơ thể phụ nữ. Còn sau khi quan hệ, tinh trùng có thể sống trong cơ thể phụ nữ 2-3 ngày. Do đó, nếu quan hệ trong khoảng thời gian 1-2 ngày trước khi rụng trứng và khoảng 24 giờ sau trứng rụng, trứng và tinh trùng sẽ gặp nhau, sự thụ tinh sẽ xảy ra.
Ngược lại, nếu muốn tránh thai, chỉ cần tránh những ngày đó. Quan trọng là phải xác định được ngày rụng trứng.
Bình thường, với những phụ nữ vòng kinh 28 ngày, trứng có thể rụng vào ngày thứ 14, tính bắt đầu từ ngày có kinh. Tức là khoảng thời gian từ ngày thứ 11 đến ngày thứ 17 của chu kỳ kinh nguyệt sẽ là ngày không an toàn. Thời gian từ ngày thứ 1 – ngày bắt đầu có kinh đến ngày thứ 7 được xem là an toàn tương đối. Từ ngày thứ 18 đến ngày thứ 28 là an toàn tuyệt đối.
Theo TS Châu, việc tính ngày an toàn để tránh thai chỉ tương đối hiệu quả với những phụ nữ có vòng kinh đều và thời gian rụng trứng ổn định theo từng tháng. Cách tính này không áp dụng đối với những trường hợp bị rối loạn kinh nguyệt, kinh nguyệt không đều hoặc đang mắc các bệnh liên quan đến phụ khoa khác.
Kể cả với những phụ nữ có chu kỳ kinh nguyệt ổn định, sự thay đổi của hormone, sức khỏe, thói quen sinh hoạt thiếu lành mạnh,… có thể sẽ làm chu kỳ này thay đổi. Khi đó, ngày an toàn sẽ không tính được dễ dàng. Ngoài ra, trứng cũng có thể rụng khi có hưng phấn tình dục mạnh.
Vì vậy, có thể nói, tránh thai tự nhiên theo cách tính ngày an toàn chỉ đạt kết quả tối đa 60%, 40% xác xuất vẫn có thể có thai.
Muốn xác định được ngày an toàn, tốt nhất nên theo dõi cơ thể và ngày rụng trứng trong nhiều tháng liên tục đồng thời có sự tư vấn sản khoa.
TS Châu khuyến cáo, trong tất cả các biện pháp tránh thai, dùng bao cao su là biện pháp an toàn và hiệu quả cao nhất khi vừa có thể tránh thai, vừa tránh lây lan các bệnh liên quan đến tình dục.
Nhận biết ngày rụng trứng
Để xác định thời kỳ rụng trứng, chị em có thể quan sát những biểu hiện dưới đây:
- Chất nhầy ở cổ tử cung: Vào thời kỳ rụng trứng, nếu quan sát sẽ thấy chất nhầy ở cổ tử cung xuất hiện nhiều hơn, hơi giống lòng trắng trứng sống. Chất nhầy này cho phép tinh trùng đi qua cổ tử cung, lên tử cung và sau đó đến ống dẫn trứng để “kết tinh” cùng với trứng.
- Bụng dưới khó chịu: Theo thống kê, có khoảng 1/5 phụ nữ thực sự cảm thấy khó chịu ở bụng dưới khi rụng trứng, có thể dao động từ nhẹ đến nhói đau. Điều này thường gặp trong thời kỳ phóng noãn, nó có thể kéo dài một vài phút đến vài giờ.
- Sự tăng nhiệt độ cơ thể: Việc giải phóng một trứng sẽ kích thích sản sinh ra hormone progesterone, khiến nhiệt độ cơ thể tăng. Do đó, khi rụng trứng, nhiệt độ của chị em có thể tăng 0,4-1,0 độ. Tuy nhiên, để nhận biết sự thay đổi này cần phải có nhiệt kế và bảng theo dõi nhiệt độ cơ thể các ngày trong tháng.