Cuối năm 979, nội bộ nhà Đinh xảy ra một số biến cố, đặc biệt là sự kiện vua Đinh Tiên Hoàng bị ám hại. Vua mới còn nhỏ nên Lê Hoàn được cử làm phụ chính. Nhân cơ hội nội bộ nhà Đinh mâu thuẫn, nhà Tống lăm le sang xâm lược nước ta. Trước tình thế hiểm ngheog, các tướng lĩnh và quân đội đồng lòng suy tôn Lê Hoàn lên làm vua để lãnh đạo cuộc káng chiến.
Về Lê Hoàn, sách Đại Việt sử kí toàn thư chép:
''Họ Lê, tên húy là Hoàn, người Ái Châu, làm quan nhà Đinh đến chức Thập đạo tướng quân; quân Tống xâm lược, đem quân ra chống cự, rồi thay nhà Đinh làm vua, ở ngôi 24 năm, thọ năm 65 tuổi(941-1006)''.