Dưới tác động của quá trình công nghiệp hóa, hiện đại hóa và đô thị hóa đất nước, di dân nông thôn - thành thị ở Việt Nam những năm gần đây diễn ra mạnh mẽ. Quá trình này có những tác động sâu sắc đến sự phát triển kinh tế - xã hội của Việt Nam: một mặt, tạo ra sự cân bằng về lực lượng lao động giữa thành thị và nông thôn, người lao động có thêm thu nhập để nâng cao mức sống của bản thân và gia đình, có cơ hội để học tập và phát triển; mặt khác, lại gây ra tình trạng thiếu hụt lao động ở nông thôn vào những thời điểm thu hoạch mùa màng, tạo ra sức ép đối với các thành phố lớn… Có nghiên cứu cho rằng, những người di dân tự do gây khó khăn cho công tác quản lý hành chính, tăng sức ép về cung ứng các dịch vụ xã hội cơ bản như vấn đề học tập, khám chữa bệnh, vui chơi, giải trí… Do đó, di dân tự do từ nông thôn ra thành thị bên cạnh những yếu tố tích cực cũng đã tạo nên sức ép đối với các thành phố lớn trong vấn đề phát triển bền vững. Song đây là một vấn đề phức tạp không chỉ là vấn đề kinh tế đơn thuần mà còn là những vấn đề xã hội trong quá trình phát triển. Bài viết làm rõ những tác động của di dân tới đời sống kinh tế - xã hội để từ đó có cách ứng xử khoa học, đúng đắn với hiện tượng này.