Hà Nội vào thu cũng là lúc hoa sữa bắt đầu tỏa hương thơm nồng. Ai đã một lần đến với mảnh đất nghìn năm văn hiến có lẽ sẽ khó mà quên được vẻ đẹp của cây hoa sữa.

Ngay đầu con phố nhỏ nhà em cũng có trồng cây hoa sữa. Chẳng biết nó đứng đó từ khi nào mà trông thật to. Để tả cây hoa sữa không phải là một việc khó khăn, phức tạp vì nó là một loài cây thân thuộc, đặc trưng của Hà Nội. Thân cây cao, thẳng đứng. Nó khoác trên mình chiếc áo bông màu xanh, xám trắng. Cành cây đan xen vào nhau. Cây xòe tán rộng trông xa như một chiếc ô màu xanh khổng lồ. Lá cây thon dài. Khác với nhiều loại cây, lá cây hoa sữa mọc thành một vòng tròn từ sáu đến bảy lá. Những vòng tròn xanh mướt đó tập trung ở đầu cành. Cây hoa sữa không có mùa trút lá, chỉ lác đác rụng lá vàng nên xanh tốt quanh năm. Cây hoa sữa đẹp nhất vào mùa thu, bởi đó là mùa những bông hoa khoe hương khoe sắc. Cứ từng chùm, từng chùm hoa màu trắng ngà đua nhau bung ra. Không một kẽ lá nào không có hoa.

Mùa thu, cây hoa sữa nhìn như không thấy lá. Tán ô màu xanh đã được thay bằng chiếc ô màu trắng. Những bông hoa nhỏ li ti tạo thành chùm. Mùi hương hoa sữa nồng nàn, hơi hắc. Những buổi sáng dậy sớm, cả nhà em vẫn thường đi bộ dọc con phố nhỏ, cảm nhận làn gió heo may về trong không gian nồng nàn hoa sữa. Dưới gốc cây, lắc rắc những chấm hoa nhỏ li ti như tấm thảm trắng mịn màng.

Cây hoa sữa thật đặc biệt. Nó không chỉ mang đến bóng mát mà còn mang đến mùi hương riêng của thu Hà Nội. Nhắm mắt lại em cũng biết khi nào rẽ vào con phố nhỏ của nhà mình. Vì lúc đó có hương hoa sữa chỉ đường. Đó chính là điều mà không một câu thơ văn nào có thể tả cây hoa sữa mà miêu tả được hương thơm nồng nàn của hoa sữa. Cây hoa sữa quả là món quà thiên nhiên ban tặng cho Hà Nội, thủ đô yêu dấu.

Bốn mùa Hà Nội đều có sức quyến rũ riêng, nhưng với những người sinh sống ở Hà Nội hay từng đặt chân tới nơi này, mùa thu là mùa đẹp nhất. Và như một mặc định, nhắc đến thu Hà Nội là nhắc đến hoa sữa. Chẳng biết từ bao giờ mùa thu Hà Nội – hoa sữa đã gắn liền với nhau. Hoa sữa trở thành một phần của Hà Nội, gần gũi, thân thuộc với tất cả mọi người. Khi những cơn gió cuối thu se lạnh kéo về cũng là lúc hoa sữa Hà Nội bắt đầu tỏa mùi hương của Hà Nội.

Không rực rỡ như hoa đào, hoa phượng, hay hoa cúc, cũng chẳng kiêu sa như các loài hoa hồng, lan, mai, hoa sữa chỉ có vẻ đẹp dung dị, mộc mạc và thanh tao như tâm hồn người Hà Nội. Mùa hoa sữa ở Hà Nội rơi vào độ cuối thu đầu đông, những nụ hoa nhỏ xíu, trắng xanh vươn lên qua từng tán lá, đua nhau tỏa hương trong gió. Dưới gốc cây, những chấm hoa nho nhỏ rơi rắc như một tấm thảm hoa. Vào mùa hoa nở, trên phố Quang Trung, đường Nguyễn Du, Quán Thánh, Thụy Khuê, đường Cổ Ngư xưa (đường Thanh Niên)… mùi hương nồng nàn như làm thức tỉnh mọi giác quan của người đi đường. Hoa sữa nở vào những ngày lặng gió và về đêm khiến những con phố Hà Nội như thêm phần lãng mạn, thi vị và làm cho mùa thu trở nên trọn vẹn. Và hương thơm ấy từ lâu đã đi vào kỷ niệm của nhiều du khách cũng như của chính những người dân đang hàng ngày sống giữa lòng mảnh đất ngàn năm văn hiến. Anh Lê Tùng Dương, ở phố Thụy Khuê, Hà Nội, cho biết: “Nhắc đến hoa sữa là nhớ đến cái lạnh đầu mùa của mùa thu Hà Nội, không phải là những ngày quá nóng bức mà sẽ là những buổi tối đi dạo ven hồ, mùi hoa sữa thơm nồng nàn. Dù cho khí hậu có biến đổi hay những tòa cao ốc mọc lên thì cảm xúc về hoa sữa vào mùa thu Hà Nội không hề thay đổi. Hương hoa sữa như một mùi nước hoa mà gợi rất nhiều kỷ niệm”.

Chẳng có một tâm hồn nào lại không một lần rung lên khi bắt gặp vòm hoa lặng lẽ kiêu sa ấy. Cũng chẳng có vần thơ, tranh nào diễn tả hết cái hồn của hoa sữa, giống như tâm hồn người con gái Hà Nội. Một chiều lang thang trên những con đường quen thuộc, tôi chợt giật mình vì mới chỉ mấy hôm trước đây thôi, hoa sữa còn e ấp điểm vài sắc trắng trên những thân cành khẳng khiu mà giờ lại nồng nàn bung lên sức sống mãnh liệt. Bỗng nhiên cảm thấy lòng rưng rưng, như gặp lại một người bạn cũ. Chẳng có loài hoa nào lại cùng thay lá, đâm chồi, ra hoa và lụi tàn trong một mùa duy nhất như hoa sữa.

Năm nay, hoa sữa nở vẫn nhiều, vẫn đẹp đến lạ, nhưng tôi chợt thấy buồn vì không phải ai cũng hiểu và trân trọng vẻ đẹp một thành phố, nhờ có những chùm hoa sữa tinh khiết thanh tao.

Giữa lòng phố cổ yên ả, cây sữa vẫn từng ngày từng giờ lo lắng bởi không biết sẽ bị đốn ngã lúc nào.. Năm nay, hoa sữa vẫn đẹp dịu dàng, vẫn say men hương nồng trời đất… Nhưng hoa có cảm hoá được chăng những tâm hồn cằn cỗi để một ngày biết rung động trước vẻ đẹp của cuộc sống? Biết hoa có lòng người? Biết người có hiểu lòng hoa……?