Trước Chiến tranh thế giới thứ hai các nước trong khu vực Đông Nam Á hầu hết là thuộc địa hoặc phụ thuộc vào các nước đế quốc, đời sống của nhân dân các nước này vô cùng khổ cực
Trong thời gian chiến tranh thế giới thứ hai, các nước Đông Nam Á bị biến thành thuộc địa của quân phiệt Nhật.
Tận dụng thời cơ Nhật Bản đầu hàng Đồng minh, nhân dân Đông Nam Á khởi nghĩa giành chính quyền và tuyên bố độc lập : Việt Nam (2-9-1945), Lào (12-10-1945)...
Ngay sau chien tranh the gioi các nước thực dân Âu - Mĩ lại trở lại xâm lược, chiếm đóng các nước Đông Nam Á. Trải qua cuộc đấu tranh kiên cường các nước Đông Nam Á đều giành lại được độc lập..
Sau khi giành được độc lập các nước trong khu vực xậy dựng củng cố nền độc lập, ra sức phát triển kinh tế, văn hoá và đạt nhiều thành tựu quan trọng, nhiều nước đã trở thành con rồng châu Á như Singapo. Có nước bước vào ngưỡng cửa của nước công nghiệp mới NIC như Thái Lan.
Đời sống vật chất và tinh thần của người dân các nước trong khu vực Đông Nam Á được nâng cao hơn trước chiến tranh, phúc lợi xã hội được bảo đảm.
Đến nay hầu hết các nước đều tham gia tổ chức ASEAN, đây là liên minh chính trị, kinh tế thúc đẩy sự hợp tác cùng nhau phát triển.
Các nước Đông Nam Á đều lấy chiến lược phát triển kinh tế làm trọng tâm.