- Đề tài:
- Bài thơ đã dựng nên bức tranh thiên nhiên đầy màu sắc, đẹp đẽ, thơ mộng và khung cảnh của cuộc sống sinh hoạt bình an, yên ổn. Điều đó thể hiện tình yêu thiên nhiên, yêu cuộc sống và khát vọng xã hội phồn vinh, nhân dân no đủ, đất nước thịnh vượng của người nghệ sĩ hết lòng vì nước, vì dân.
- Đồng thời, bài thơ cũng khắc họa tâm hồn và nhân cách cao thượng, tấm lòng yêu quê hương, yêu đất nước của Nguyễn Trãi. Ngay cả khi đang bị chèn ép, nghi ngờ, Nguyễn Trãi cũng vẫn lo lắng cho nhân dân, vẫn khao khát được cống hiến tài năng, công sức của mình cho dân, cho nước
- Chủ đề: Qua bức tranh độc đáo về phong cảnh ngày hè, Nguyễn Trãi đã bộc lộ vẻ đẹp tâm hồn một nhà thơ yêu thiên nhiên, yêu đời, nặng lòng với dân, với nước.
- Tư tưởng: Mỗi một con người chúng ta khi sống trên cuộc đời này đều tự băn khoăn tự hỏi ý nghĩa cuộc đời mình là gì?, mỗi một bài hát khi được sáng tác ra đều phải tự mang cho mình một ý nghĩa nào đó. Tóm lại bất kể một sự vật hiện tượng nào mang tính xã hội đều có ý nghĩa nhất định nào đó. Một tác phẩm thơ cũng vậy, bài thơ Cảnh ngày hè của Nguyễn Trãi được sáng tác để truyền tải tới người đọc một ý nghĩa lớn.
- Cảm hứng nghệ thuật:
+ Sáng tạo thể thơ Đường luật với sự đan xen của câu sáu chữ và câu bảy chữ.
+ Ngôn ngữ thơ giản dị, trong sáng, gần gũi với khẩu ngữ (lời ăn tiếng nói hàng ngày của nhân dân) nhưng lại rất giàu cảm xúc và giàu sức gợi.
+ Bút pháp tả cảnh ngụ tình đặc trưng của văn học trung đại: Miêu tả thiên nhiên, đất trời và cảnh đời sống sinh hoạt của con người để qua đó bộc lộ một cách kín đáo tâm tư, tình cảm, nỗi lòng của mình về con người, về cuộc đời.
