“Mùa xuân là Tết trồng cây/ Làm cho đất nước càng ngày càng xuân” - lời động viên và kêu gọi nhân dân ta tích cực trồng cây, giữ lấy màu xanh của đất nước, bảo vệ môi trường sống của Bác cách đây 60 năm vẫn vẹn nguyên giá trị và tính thời sự, đặc biệt hết sức cần thiết trong điều kiện hôm nay.

Cách đây gần 60 năm, ngày 28/11/1959, với tầm nhìn chiến lược, Chủ tịch Hồ Chí Minh kính yêu đã viết bài đăng trên báo Nhân Dân với nhan đề “Tết trồng cây”, phân tích ý nghĩa to lớn và lợi ích thiết thực của việc trồng cây, gây rừng đối với đất nước, gia đình và mỗi người dân; đồng thời đề nghị tổ chức một ngày tết trồng cây để thiết thực kỷ niệm ngày thành lập Đảng. Trong bài viết, Bác chỉ rõ: “Việc này tốn kém ít mà lợi ích rất nhiều”; “Đó cũng là một cuộc thi đua dài hạn nhưng nhẹ nhàng mà tất cả mọi người, từ các cụ phụ lão đến các cháu nhi đồng, đều có thể hăng hái tham gia”.

Tại thời điểm đó, Bác đã tính: “Ở miền Bắc có độ 14 triệu người, trong số đó độ 3 triệu là trẻ em thơ ấu, còn 11 triệu người từ tám tuổi trở lên đều có thể trồng cây… Như vậy, mỗi tết trồng được độ 15 triệu cây. Từ năm 1960 đến 1965, chúng ta sẽ có 90 triệu cây, vừa cây ăn quả, cây có hoa, vừa cây làm cột nhà. Và trong hai mươi năm, nước ta phong cảnh sẽ ngày càng tươi đẹp hơn, khí hậu điều hòa hơn, cây gỗ đầy đủ hơn. Điều đó sẽ góp phần quan trọng vào việc cải thiện đời sống của nhân dân ta”. 

Hưởng ứng lời kêu gọi của Bác, toàn dân ta đã thực hiện “Tết trồng cây” đầu tiên trong dịp Tết Nguyên đán Canh Tý (1960). Chủ tịch Hồ Chí Minh cùng đồng bào Thủ đô đã trồng cây ở Công viên Hồ Bảy Mẫu (nay là Công viên Thống Nhất). Tại nơi đây, Bác đã tự tay cầm xẻng, xúc đất vun cho một cây đa nhỏ. Trồng cây xong, Bác nói chuyện thân mật với mọi người về lợi ích của việc trồng cây. Người nói đại ý rằng, mấy năm trước nơi đây còn là bãi rác, nhờ có lao động của mọi người mà nay cây đã lên xanh tốt. Vậy chúng ta phải lao động cho thật tốt, ta làm cho ta và cho con cháu đời sau.

Từ khi chuẩn bị phát động Tết trồng cây, cho đến khi qua đời (1959 - 1969), Chủ tịch Hồ Chí Minh đã viết nhiều bài về Tết trồng cây, cổ động nhân dân tích cực tham gia phong trào trồng cây, góp phần bảo vệ thiên nhiên, bảo vệ môi trường và bản thân Người cũng trồng nhiều cây. Không dừng lại ở đó, Người còn quan tâm chỉ đạo sát sao để phong trào “trồng cây” không chạy theo thành tích và duy trì phong trào trồng cây đầu xuân mang ý nghĩa thiết thực về kinh tế và tinh thần.

Mùa Xuân năm 1969, sức khỏe của Bác yếu nhiều, việc bố trí để Bác trồng cây ở một địa phương nào đó theo ý của Bác là một vấn đề hết sức khó khăn. Những người phục vụ Bác rất lo lắng nên nhiều lần đề nghị Bác hoãn lại việc trồng cây. Nhưng Bác rất kiên quyết, sau đó Người gợi ý chọn xã Vật Lại, huyện Ba Vì, tỉnh Hà Tây (nay là Hà Nội) là nơi có phong trào trồng cây tốt.

Theo kế hoạch đã chuẩn bị, Bác đến địa điểm trồng cây. Đông đảo đại biểu, các tầng lớp nhân dân đứng trên những đồi cây đón Bác. Bác trực tiếp trồng thêm một cây đa. Nhìn những xẻng đất, bình nước Bác tưới mát cho cây, mọi người ai cũng xúc động. Trồng cây xong, Bác cùng mọi người quây quần dưới tán bạch đàn và thân mật hỏi chuyện và chúc tết mọi người. Bác căn dặn: “Đất nước này là của chúng ta nên phải thi đua sản xuất giỏi, trồng cây giỏi”.

Đặc biệt, trong bản Di chúc lịch sử để lại cho các thế hệ mai sau, dù không trực tiếp nói về Tết trồng cây, nhưng trong phần nói về việc riêng, Người yêu cầu hoả táng thi hài mình, tro xương chia làm 3 phần và chôn trên đồi, và căn dặn “nên có kế hoạch trồng cây trên đồi”, để ai đến thăm “thì trồng một cây làm kỷ niệm. Trồng cây nào phải tốt cây ấy. Lâu ngày, cây nhiều thành rừng, sẽ tốt cho phong cảnh và lợi cho nông nghiệp”.

Từ “Tết trồng cây” đầu tiên cho tới nay, “Tết trồng cây” theo lời Bác trở thành một tập quán tốt đẹp của nhân dân ta và thực sự mang lại lợi ích to lớn cho đất nước. Trồng cây, trồng rừng đã góp phần quan trọng trong việc chủ động phòng, chống thiên tai, điều hoà khí hậu, cải thiện môi trường sinh thái, làm đẹp thêm cảnh quan thiên nhiên, phát triển kinh tế - xã hội của đất nước, nâng cao đời sống vật chất và tinh thần của nhân dân.

Trong bối cảnh hiện nay, tình hình biến đổi khí hậu diễn biến phức tạp, tác động tiêu cực đến sự phát triển kinh tế - xã hội đất nước, ngẫm lời Bác dạy, càng thấm thía hơn những lời chỉ dẫn của Người, càng thấy sâu sắc hơn, ý nghĩa to lớn của việc trồng cây, gây rừng, cho sự phát triển bền vững của đất nước và cuộc sống no ấm, sung túc của nhân dân.

Tháng 5, mừng sinh nhật Bác, càng trào dâng niềm biết ơn đối với Vị Cha già kính yêu của dân tộc. Vào dịp ý nghĩa này, nhân dân Cà Mau khắp các địa phương rộn ràng hưởng ứng “Tết trồng cây đời đời nhớ ơn Bác Hồ”. Nhiều cây xanh từ phố thị đến miền quê được trồng mới, tăng màu xanh cho mũi đất cuối trời, làm đẹp diện mạo nông thôn mới. Nhớ lời Bác dạy, học tập theo tấm gương sáng của Người, nhân dân Cà Mau ra sức thi đua yêu nước, tích cực tham gia trồng cây, trồng rừng để phát triển quê hương đất nước mãi mãi xanh tươi, đời đời bền vững.