Hổ vốn là loài vật được xem là chúa tể muôn loài. Nhưng nay xa cơ bị nhốt trong cũi sắt, sống cảnh giam cầm, tù túng. Không gian sống của hổ bị thu hẹp, nhạt nhẽo, không tương xứng với tư cách của một vị chúa sơn lâm.
Gậm một cũi căm hờn trong cũi sắt,
Ta nằm dài, trông ngày tháng dần qua,
Khinh lũ người kia ngạo mạn, ngẩn ngơ,
Giương mắt bé giễu oai linh rừng thẳm.
Nay sa cơ, bị nhục nhằn tù hãm,
Để làm trò lạ mắt, thứ đồ chơi,
Chịu ngang bầy cùng bọn gấu dở hơi,
Với cặp báo chuồng bên vô tư lự.
Động từ " gậm " diễn tả tâm trạng bức bối không yên. Càng ý thức thì nó càng thêm chua xót và đắng cay muôn phần ! Khi nó bị giam cầm trong cũi sắt, nỗi buồn tủi, uất ức, kết đặc thành khối căm hờn đè đặc trong lòng. Con hổ hất tung tảng đá vô hình đấy nhưng đành nằm dài buông xuôi. Hai câu với câu một nhiều thanh trắc, câu hai nhiều thanh bằng như tiếng thở dài ngao ngán của hổ. Hổ bất lực, không có cách nào thoát khỏi cuộc sống tù túng nên đành nằm đấy gặm nhấm nỗi uất ức, căm hờn. Nhưng dù trong hoàn cảnh tù túng đó giống hùng thiên nên hổ vẫn hiểu thân phận thật sự của mình là một vị chúa tể. Hổ tỏ ra thái độ khinh thường sự thiếu hiểu biết của con người về sức mạnh của thiên nhiên. Con người chỉ là những kẻ ngạo mạn, ngẩn ngơ dám chế giễu oai linh rừng thẳm. Con hổ chán nản khi phải chịu cảnh sống ngang bầy cùng bọn vô danh thấp kém đó là bạn : gấu dở hơi, bọn báo không biết suy nghĩ; hổ làm sao chịu được, làm sao chấp nhận số phận tù túng được ? Đành mệt mỏi, ngao ngán, buông xuôi, bất lực.
