Nhờ vào cách lựa chọn ngôi kể thứ nhất và cách nhìn và nhận xét của Dế Mèn đã thể hiện tính cách cũng như diễn biến tâm lý của từng nhân vật trong truyện. Ngôn ngữ tinh tế, giàu hình ảnh kết hợp các biện pháp tu từ như nhân hóa, so sánh,... đã góp phần đặc tả ngoại hình của nhân vật đồng thời nổi bật tính cách thông qua ngoại hình.