1. Bệnh truyền nhiễm là gì?
Là tập hợp những bệnh được gây ra bởi các vi sinh vật, bao gồm vi khuẩn, virus, vi nấm, kí sinh trùng gây ra. Những bệnh này có khả năng lây nhiễm trong cộng đồng. Mức độ lây sẽ khác nhau giữa các loại bệnh, những bệnh có khả năng lây lan cao có thể tạo thành dịch, đại dịch và có thể gây ra nhiễm bệnh thậm chí tử vong nhiều người cùng một thời điểm.
2. Con đường lây lan của bệnh truyền nhiễm như thế nào?
Do khái niệm bệnh truyền nhiễm là một khái niệm rộng. Nó bao gồm nhiều loại bệnh lý phức tạp khác nhau. Do đó, con đường lây bệnh giữa các căn bệnh khác nhau cũng nhiều đặc điểm da dạng. Đường lây truyền có thể chỉ một hoặc nhiều đường phối hợp, có thể mức độ lây lan không phải là giống nhau giữa các hình thức. Gồm có:
2.1. Hô hấp
Thông qua các giọt bắn, thường đặc biệt tăng khi người bệnh ho hoặc hắt hơi. Các giọt bắn này có thể lơ lửng trong không khí một khoảng thời gian và bám vào đủ loại bề mặt. Do đó, đây là cách thức đặc biệt dễ lây lan. Do khả năng phát tán cao và khó kiểm soát thông thường. Cộng đồng càng đông đúc thì việc này càng không thể lường được.
Các bệnh lây qua đường hô hấp rất phổ biến gồm nhiều loại “nổi danh” như:
- Lao
- Cúm
- Nhiễm não mô cầu
- Thuỷ đậu.
- Sởi.
- Viêm phổi do virus (SARS, COVID19)
- Bệnh bạch hầu.
2.2. Lây qua đường tiêu hoá
Hay còn gọi là đương phân miệng. Đây cũng là một hình thức lây nhiễm phổ biến, đặc biệt là các bệnh tiêu hoá. Các mầm bệnh này sẽ lây qua đường ăn uống, thực phẩm và nguồn nước. Ngoài ra, không quản lý tốt vệ sinh nơi sinh sống, đặc biệt là nguồn phân thì tăng nguy cơ lây nhiễm qua đường này gấp nhiều lần, phân người hay phân động vật đều có nguy cơ.
Một số bệnh lây lan qua đường tiêu hoá nổi bật:
- Tả, bệnh này có thể gây dịch lớn nếu kiểm soát không tố.
- Bệnh lỵ. có thể do lỵ trực trùng hoặc lỵ amib.
- Thương hàn.
- Viêm gan siêu vi A.
2.3. Lây qua tiếp xúc trực tiếp
Lây qua đường máu: Viêm gan siêu vi B, nhiễm virus HIV, Viêm gan siêu vi D, sốt rét,…
Tiếp xúc dịch tiết, qua quan hệ tình dục: Sùi mào gà, lậu, giang mai, HIV, Nhiễm Herpes…
Ngoài da: ghẻ, nấm da,…
2.4. Lây qua động vật trung gian truyền bệnh
Trong cách thức này, con vật trung gian truyền bệnh đóng vai trò cực kỳ quan trọng trong đường lây truyền. Là một yếu tố cấu thành và khi chặn nguồn tiếp xúc động vật này có thể làm giảm khả năng mắc bệnh. Những gương mặt quen thuộc trong nhóm này bao gồm:
- Sốt xuất huyết thông qua muỗi vằn.
- Viêm Não Nhật Bản thông qua mũi culex.
- Sốt rét thông qua muỗi Anophen.
- Bệnh dại thông qua chó.
- Dịch hạch thông qua chuột.
- Tôm, nghêu, sò, ốc,… trung gian của nhiều loại sán, ấu trùng, ký sinh trùng như vi khuẩn tả, lỵ, thương hàn, amip, ….
