. Ở Đàng Trong, các chúa Nguyễn đây mạnh khai thác vùng Thuận-Quảng để củng cố cơ sở cát cứ. Chính quyền tổ chức di dân đi khai hoang, cung cấp công cụ, lương ăn, lập thành làng, ấp ; tổ chức các hải đội xác lập chủ quyền đối với hai vùng đảo Hoàng Sa và Trường Sa.