Cách mạng tháng Mười Nga diễn ra là một tất yếu của lịch sử vì:
- Đầu thế kỉ XX, nga vẫn là nước quân chủ chuyên chế với những tàn tích phong kiến nặng nề.
- Năm 1914, nước Nga tham gia chiến tranh thế giới thứ nhất, trong chiến tranh Nga càng bộc lộ rõ sự lạc hậu yếu kém về kinh tế, chính trị, làm cho mâu thuẫn xã hội ngày càng gay gắt.
- Phong trào phản đối chiến tranh, đòi lật đổ chế độ Nga hoàng lan rộng khắp nơi.
Nước Nga trở thành nơi tập trung các mâu thuẫn gay gắt nhất.
- Cách mạng dân chủ tư sản tháng Hai:
+ Tháng 2-1917, cách mạng dân chủ tư sản bùng nổ với cuộc biểu tình của 9 vạn nữ công nhân Pê-tơ-rô-gơ-rát.
+ Ngày 27-2-1917, phong trào tổng bãi công nhanh chóng lan rộng khắp thành phố. Dưới sự lãnh đạo của Đảng Bôn - sê - vích, phong trào chuyển từ tổng bãi công chính trị sang khởi nghĩa vũ trang.
+ Phong trào có sự tham gia của lực lượng binh lính, quân khởi nghĩa chiếm toàn bộ các công sở quan trọng như nhà ga, bưu điện... Chế độ Nga hoàng bị lật đổ.
- Kết quả: hai chính quyền song song tồn tại.
Chính phủ tư sản lâm thời
Chính quyền Xô Viết đại diện công nhân, nông dân và binh lính/
Tình hình chính trị chua từng có diễn ra ở Nga, hai chính quyền song song tồn tại, hai chính quyền đại diện cho lợi ích các giai cấp khác nhau nên không thể cùng tồn tại lâu dài.
- Cách mạng tháng Mười Nga 1917:
+ Tháng 4-1917, Lê nin đề ra luận cương tháng Tư xác định đường lối của Cách mạng Nga là chuyển từ cách mạng dân chủ tư sản sang cách mạng xã hội chủ nghĩa (lật đổ chính quyền tư sản lâm thời).
+ Sau 8 tháng đấu tranh, từ đầu tranh hòa bình để tập hợp đông đảo lực lượng quần chúng nhằm đủ sức lật đổ giai cấp tư sản, Đảng Bô sê vích chuyển sang khởi nghĩa vũ trang giành chính quyền.
+ Ngày 7-10-1917, Lê-nin về Pê-tơ-rô-grat trực tiếp chỉ huy cách mạng, thành lập hội Cận vệ đỏ và trung tâm quân sự cách mạng để lãnh đạo cuộc khởi nghĩa trong cả nước.
+ Đêm 24-10-1917, cuộc khởi nghĩa bùng nổ các đơn vị Cận vệ đỏ chiếm những vị trí then chốt của Thủ đô và bao vây Cung điện Mùa Đông.
+ Đêm 25-10-1917, quân khởi nghĩa tấn công Cung điện Mùa Đông, chính phủ tư sản lâm thời bị lật đổ.