I, Dàn ý tham khảo
1, Mở bài
- Giới thiệu tác giả, tác phẩm
2, Thân bài
- Phân tích khổ thơ
+ Nghệ thuật
+ Nội dung
3, Kết bài
- Khẳng định giá trị của tác phẩm
II, Bài văn tham khảo
“Chiều biên giới em ơi!
Có nơi nào xanh hơn
Như chồi xanh cỏ biếc”
Vâng đây chính là những câu văn trong ca khúc “Chiều biên giới” của nhạc sĩ Trần Chung được phổ thơ bởi Lò Ngân Sủn. Đến với những câu văn ấy, người đọc như đắm chìm vào những cung bậc cảm xúc tràn trề, ngỡ như đang đứng nơi miền biên giới xa xôi mà thân thương, gần gũi.
“Chiều biên giới” của nhà thơ Lò Ngân Sủn thật bao la, hùng vĩ và thơ mộng miêu tả một vùng đất không hoang vu mà ấm áp tràn đầy sức sống đã và đang đổi thay từng ngày trên con đường ấm no và hạnh phúc.
Câu thơ cảm thán “ Chiều biên giới em ơi” được lặp đi lặp lại, đứng ở vị trí đầu mỗi khổ thơ vừa làm cho giọng thơ thêm tha thiết ngọt ngào vừa diễn tả thật hay cảm xúc, mê say, tự hào trước vẻ đẹp và sự đổi thay của quê hương xứ sở.
Khổ thơ thứ nhất, tác giả sử dụng hàng loạt so sánh và điệp ngữ biểu lộ niềm tự hào về chiều cao và vị trí địa đầu của biên giới đất nước. Đó là các tỉnh Cao Bằng, Lạng Sơn, Tuyên Quang, Hà Giang, Lào Cai,... những mảnh hồn thiêng liêng của Tổ quốc, một phần máu thịt của Việt Nam.
Biên giới về buổi chiều càng trở nên hùng vĩ, thơ mộng bởi màu xanh bát ngát của những chồi non, những cỏ cây, màu xanh trường cữu của đất trời và của tình yêu :
“ Chiều biên giới em ơi
Có nơi nào xanh hơn
Như tiếng chim hót gọi
Như chồi non cỏ biếc
Như rừng cây của lá
Như tình yêu đôi ta
Chiều biên giới em ơi
Có nơi nào cao hơn
Như đầu sông đầu suối
Như đầu mây đầu gió
Như quê ta ngọn núi
Như đất trời biên cương”
Sông, suối, mây, gió, núi, đất trời là hình ảnh biên giới, là hình ảnh quê ta, là quê hương Việt Namyêu dấu. Từ “đầu” trong khổ thơ được tác giả đặt vào từng câu thơ một cách rất sáng tạo vừa chỉ tầm cao vừa chỉ nơi đầu nguồn.
Trong khổ thơ thứ ba tác giả dùng biện pháp nghệ thuật so sánh để ca ngợi và khẳng định chiều biên giới rất đẹp, không thể có nơi nào đẹp hơn. Chỉ có yêu quê hương, yêu Tổ quốc mới có niềm tự hào và cách nói ,cách so sánh như vậy:
“...Chiều biên giới em ơi
Có nơi nào đẹp hơn..”
Đoạn thơ mở ra một không gian nghệ thuật thơ mộng.Khi mùa xuân đến, hoa đào đỏ thắm núi rừng. Những đồi sở trổ cành sum sê, xanh biếc. Những thửa ruộng bậc thang như sóng lượn tỏa hương ngào ngạt:
Khi mùa đào hoa nở
Khi mùa sở ra cây
Lúa lượn bậc thang mây
Mùa toả ngát hương bay
Hình ảnh quê hương thật gần gũi, tượng trưng cho một vùng biên giới đã gắn bó với con người nơi đây từ biết bao đời nay,dù đó chỉ là một hòn đá, một gốc cây, một ngọn cỏ, một mùa hoa đào nở, một mùa sở ra cây, một khúc suối, một ngọn khói lam chiều bay trên mái bếp…. Vần điệu trong thơ gợi lên những điểm sáng đẹp xinh mà nhà thơ đang say mê ngắm nhìn: “nở” vần với “sở” ( vần lưng) , cây- mây –bay vần với nhau ( vần chân) làm cho âm điệu bài thơ lâng lâng lan tỏa trong tâm hồn người cảm thụ.
Khổ thơ thứ tư ca ngợi sự thay da đổi thịt của vùng đất biên thùy và cuộ sống ấm no hạnh phúc của đồng bào dân tộc nơi đây.
Năm 1954, trong bài thơ “ Việt Bắc”, Tố Hữu đã từng viết :
“Than Phấn Mễ, thiếc Cao Bằng
Phố phường như nấm như măng giữa rừng”.
Mấy năm sau, ông lại viết:
“ Núi rừng có điện thay sao,
Nông thôn có máy làm trâu cho người”.
Ước mơ xưa đã thành hiện thực. Lò Ngân Sủn của thế hệ hôm nay đã viết về sự đổi thay của quên hương mình:
“...Chiều biên giới em ơi
Rừng chăng dây điện sáng
Ta nghe tiếng máy gọi
Như nghe tiếng cuộc đời
“ Tiếng gọi cuộc đời” là lời ca tiếng hát yên vui ấm no, cuộc sống thanh bình và hạnh phúc. Trong bài thơ “ Chiều biên giới” nhà thơ dân tộc đã viết rất say mê và lãng mạn về những nông trường trên biên giới ở quê hương mình:
Lòng ta thầm mê say
Trên nông trường lộng gió
Rộng như trời mênh mông...”
Để có cuộc sống thanh bình, yên vui, mỗi tấc đất biên cương đã thấm máu bao thế hệ cha anh hy sinh để bảo vệ , để góp phần viết nên lịch sử giữ nước hào hùng của dân tộc. Tình yêu quê hương hòa quyện cùng tình yêu đôi lứa của người lính trên chiến hào giữ vùng đất biên cương của Tổ quốc :
Chiều biên giới em ơi
Đôi ta cùng chiến hào
Gần nhau thêm bền chí
Tình yêu là vũ khí
Giữ đất trời quê hương
Bài thơ “ Chiều biên giới” được viết theo thể thơ năm chữ, nhạc thơ ngọt ngào lôi cuốn. Các biện pháp nghệ thuật so sánh, điệp ngữ, nhân hóa được sử dụng để viết nên những câu thơ đẹp và ấn tượng về sự hùng vĩ và nên thơ của một chốn biên thùy xa xôi. Những vần thơ ấy như ngân nga mãi trong lòng ta:
“ Chiều biên giới em ơi
Có nơi nào cao hơn...
Chiều biên giới em ơi
Có nơi nào đẹp hơn...
Chiều biên giới em ơi...”.
