I, Dàn ý tham khảo

A. Mở bài

- Giới thiệu tác giả: Chính Hữu và Phạm Tiến Duật

+ Chính Hữu là nhà thơ quân đội, thành công với đề tài người lính và chiến tranh. Thơ ông không nhiều nhưng có những bài đặc sắc, ngôn ngữ chọn lọc, hình ảnh hàm súc.

+ Phạm Tiến Duật là một trong những gương mặt tiêu biểu của thế hệ nhà thơ trẻ, trưởng thành trong cuộc kháng chiến chống Mĩ. Thơ ông thường thể hiện hình ảnh thế hệ trẻ Việt Nam qua hình tượng người lính và cô gái thanh niên xung phong trên tuyến đường Trường Sơn. 

- Giới thiệu tác phẩm: "Đồng chí" và "Bài thơ về tiểu đội xe không kính" 

+ Bài thơ "Đồng chí" được tác giả viết năm 1948, sau khi Chính Hữu cũng đồng đội tham gia chiến đấu trong chiến dịch Việt Bắc thu đông năm 1947, được in trong tập "Đầu súng trăng treo".

+ "Bài thơ về tiểu đội xe không kính" là một trong những bài tiêu biểu cho phong cách thơ hóm hỉnh, sôi nổi, ngang tàng của Phạm Tiến Duật. 

- Giới thiệu khái quát về hai đoạn văn

B. Thân bài

1. Khổ thơ đầu: bài thơ "Đồng chí"

- Ba câu thơ kết bài thơ "Đồng chí" là biểu tượng đẹp về tình đồng chí, đồng đội:

"Đêm nay rừng hoang sương muối

Đứng cạnh bên nhau chờ giặc tới"

+ Trong thời gian "đêm nay" cụ thể, trong không gian lạnh giá, khắc nghiệt "rừng hoang sương muối", những người lính chờ giặc trong tư thế chủ động.

+ Từ "bên" cho thấy sự gắn kết trọn vẹn. Phải chăng, chính tình đồng chí đã sưởi ấm lòng những người lính, giúp họ vượt lên trên sự khắc nghiệt của thiên nhiên và sự tàn khốc của chiến tranh?

- Vẻ đẹp của tình đồng chí tỏa sáng bất ngờ, độc đáo trong câu thơ kết:

"Đầu súng trăng treo"

=> Câu thơ bốn chữ, nhịp 2/2 cân đối, vừa gợi ra nhịp lắc của một cái gì lơ lửng, chông chênh trong sự bát ngát.

2. Khổ thơ sau: "Bài thơ về tiểu đội xe không kính"

- Có thể nói hình ảnh người lính lái xe đã được Phạm Tiến Duật hiện hết sức chân thực.

+ Tác giả đã đưa vào bài thơ chất liệu hiện ở cụ thể và sinh động của cuộc sống, cuộc chiến đấu. Thể thơ tự do, dài ngắn khác nhau, vần gieo ở tiếng ca cùng của dòng thơ.

+ Giọng điệu và cách tổ chức ngôn ngữ của tác giả rất độc đáo.

+ Lời thơ với lời nói thường, lời đối thoại ngắn gọn, có vẻ ngang tàng, sôi nổi của tuổi trẻ dũng cảm, bất chấp những nguy hiểm, khó khăn. Tất cả đã làm nổi bật vẻ đẹp của những người lính trong những nề kháng chiến chống Mĩ: Họ trẻ trung, ngang tàng, hóm hỉnh.

C. Kết bài

- Khẳng định giá trị của tác phẩm

- Tình cảm của em dành cho tác phẩm

II, Bài văn tham khảo

Viết về tình đồng chí, đồng đội và phong thái lạc quan, dũng cảm của người lính đã có biết bao nhà thơ, nhà văn dệt nên những bức tranh vô cùng độc đáo. Nhưng có lẽ để lại dấu ấn đậm sâu nhất trong lòng người đọc là bài thơ "Đồng chí" của Chính Hữu và "Bài thơ về tiểu đội xe không kính" của Phạm Tiến Duật. Trong mạch cảm xúc của hai bài thơ ấy, hình ảnh của những người lính với bản lĩnh vững vàng và trái tim yêu nước nồng nàn đã được hiện lên qua những vần thơ "Đêm nay..." và "Không có...".

Chính Hữu là nhà thơ quân đội, thành công với đề tài người lính và chiến tranh. Thơ ông không nhiều nhưng có những bài đặc sắc, ngôn ngữ chọn lọc, hình ảnh hàm súc. Bài thơ "Đồng chí" được tác giả viết năm 1948, sau khi Chính Hữu cũng đồng đội tham gia chiến đấu trong chiến dịch Việt Bắc thu đông năm 1947, được in trong tập "Đầu súng trăng treo". Phạm Tiến Duật là một trong những gương mặt tiêu biểu của thế hệ nhà thơ trẻ, trưởng thành trong cuộc kháng chiến chống Mĩ. Thơ ông thường thể hiện hình ảnh thế hệ trẻ Việt Nam qua hình tượng người lính và cô gái thanh niên xung phong trên tuyến đường Trường Sơn. "Bài thơ về tiểu đội xe không kính" là một trong những bài tiêu biểu cho phong cách thơ hóm hỉnh, sôi nổi, ngang tàng của ông.

Trước hết, ba câu thơ kết bài thơ "Đồng chí" là biểu tượng đẹp về tình đồng chí, đồng đội:

"Đêm nay rừng hoang sương muối

Đứng cạnh bên nhau chờ giặc tới"

Trong thời gian "đêm nay" cụ thể, trong không gian lạnh giá, khắc nghiệt "rừng hoang sương muối", những người lính chờ giặc trong tư thế chủ động. Từ "bên" cho thấy sự gắn kết trọn vẹn. Phải chăng, chính tình đồng chí đã sưởi ấm lòng những người lính, giúp họ vượt lên trên sự khắc nghiệt của thiên nhiên và sự tàn khốc của chiến tranh? Vẻ đẹp của tình đồng chí tỏa sáng bất ngờ, độc đáo trong câu thơ kết:

"Đầu súng trăng treo"

Câu thơ bốn chữ, nhịp 2/2 cân đối, vừa gợi ra nhịp lắc của một cái gì lơ lửng, chông chênh trong sự bát ngát. Câu thơ trước hết có ý nghĩa hiện thực: Trong rừng đêm hoang lạnh, những người lính vẫn khoác súng trên vai, đầu súng hướng lên trời, nơi có vầng trăng lung linh. Trăng về đêm cứ chếch dần cho đến khi chạm tới đầu mũi súng.

Hình ảnh thơ trên còn mang ý nghĩa lãng mạn. Trăng như treo trên đầu súng gợi ra một vẻ đẹp hư ảo, gần mà xa, thực mà mộng, một không gian bát ngát, lung linh ánh trăng vàng. Trong đêm phục kích chờ giặc, trong giây phút đối diện giữa sự sống và cái chết mà người lính vẫn chiêm ngưỡng vẻ đẹp của trăng. Tâm hồn người chiến sĩ đã hòa quyện với tâm hồn thi sĩ. Trăng lúc này như một người bạn tri kỉ soi tỏ tình đồng chí giữa những người lính. Súng và trắng còn có ý nghĩa biểu tượng. "Súng" biểu tượng cho sắt thép, lửa đạn chiến tranh. "Trăng" biểu tượng cho hòa bình, hạnh phúc. "Súng và trăng" đã tạo thành một cặp hình ảnh đối lập nhưng thống nhất trong một câu thơ. Nó diễn tả ý nghĩa sâu sắc: bằng sức mạnh của tình đồng chí, những người lính quyết tâm cầm chắc cây súng để bảo vệ đất nước. Có thể nói, đây là hình ảnh thơ đẹp nhất ca ngợi tình đồng chí, ca ngợi hình ảnh anh bộ đội cụ hồ thời kháng chiến chống Pháp. "Đầu súng trăng treo" là nhãn tự của bài thơ. Có lẽ vì vậy, Chính Hữu đã lấy hình ảnh thơ này để làm tựa đề cho tập thơ của mình.

Hơn hết, khi đến với những vần thơ trong "Bài thơ về tiểu đội xe không kính" của tác giả Phạm Tiến Duật, ta như hòa mình vào tinh thần lạc quan, ung dung cùng lòng yêu nước nồng nàn của những người chiến sĩ:

"Không có kính rồi xe không có đèn

Không có mui xe, thùng xe có xước

Xe vẫn chạy vì miền Nam phía trước

Chỉ cần trong xe có một trái tim"

Có thể nói hình ảnh người lính lái xe đã được Phạm Tiến Duật hiện hết sức chân thực. Tác giả đã đưa vào bài thơ chất liệu hiện ở cụ thể và sinh động của cuộc sống, cuộc chiến đấu. Thể thơ tự do, dài ngắn khác nhau, vần gieo ở tiếng ca cùng của dòng thơ. Giọng điệu và cách tổ chức ngôn ngữ của tác giả rất độc đáo. Lời thơ với lời nói thường, lời đối thoại ngắn gọn, có vẻ ngang tàng, sôi nổi của tuổi trẻ dũng cảm, bất chấp những nguy hiểm, khó khăn. Tất cả đã làm nổi bật vẻ đẹp của những người lính trong những nề kháng chiến chống Mĩ: Họ trẻ trung, ngang tàng, hóm hỉnh. Trong gian khổ, hiểm nghèo, họ vẫn hiên ngang can trường, chắc tay lái, đưa xe ra tiền tuyến. Và hơn thế nữa, họ mang một trái tim tuổi trẻ sôi nổi nhiệt tình, tất cả vì miền Nam yêu dấu. Vẻ đẹp của họ chính là vẻ đẹ của thế hệ trẻ Việt nam trong những năm tháng hào hùng của dân tộc.

Chiến tranh đã lùi vào dĩ vãng song những dòng thơ viết từ trái tim của nhà thơ - người chiến sĩ vẫn còn làm xao động tâm hồn người đọc mọi thế hệ. Chúng ta hiểu rằng, lịch sử không viết bằng giấy mực thông thường mà bằng nước mắt và xương máu của bao thế hệ cha anh và trên những trang viết ấy, có dấu bánh xe lăn của những chiếc xe không kính can trường, có phập phồng nhịp đập của trái tim những con người nhận thấy "Đường ra trận mùa này đẹp lắm!"