Kho tàng tục ngữ Việt Nam ta đã mang lại rất nhiều câu tục ngữ hay và ý nghĩa nhằm mục đích giáo dục, khuyên nhủ và động viên con người, đồng thời cũng phản ánh đạo lí sống của nhân dân Việt Nam. “Có chí thì nên”, đây quả là một lời chỉ dạy vô cùng ý nghĩa.
Trải qua bao thế hệ, ý nghĩa của câu tục ngữ vẫn còn rất sâu sắc. Câu tục ngữ đã có thể khăng định vai trò to lớn của chữ chí trong cuộc sống. Vậy “chí” là gì? “Chí” được hiểu là hoài bão, sự kiên trì và quyết tâm. Ai có chí thì sẽ thành công. Điều đó đã được minh chứng qua bao tấm gương tữ xa xưa. Sự khác biệt giữa người thành công và ke thất bại không phải là ở sức mạnh, kiến thức hay sự hiêu biết, mà là ở ý chí và lòng quyết tâm, kiên trì, vượt khó.
Chắc hẳn chúng ta ai ai cũng biết đến Trạng nguyên Nguyễn Hiền, Trạng nguyên trẻ nhất nước ta. Để đạt được thành công đó là cả một quá trình bền bỉ của ông. Tuy nhà rất nghèo, không đủ điều kiện để đi học nhưng ngày nào cũng vậy, dù nắng hay mưa, Trạng nguyên hiếu học cua chúng ta vẫn đứng ngoài cửa lớp nghe thầy giảng bài. Khi đi chăn trâu, Trạng viết trên lưng trâu, trên nền cát, bài tập được làm trên lá chuối.
Hay có ông Cao Bá Quát viết văn hay nhưng chữ lại rất xấu. Khi nhận ra điều này, ông đã không ngại vất vả, ngày đêm kiên trì tập viết. Khi chữ viết đã đẹp hơn, ông còn tập viết lên cột nhà để nét chữ được cứng cáp hơn. Chẳng bao lâu sau, ông đã nổi danh vì “văn hay chữ tốt”.
Chúng ta hẳn cũng biết đến người học trò nghèo đêm đêm bắt đom đóm cho vào vỏ trứng để lấy ánh sáng học bài, đó chính là tên tuổi lẫy lừng của lịch sử khoa bảng Việt Nam, ông Mạc Đĩnh Chi. Nhờ sự kiên trì và vượt khó nên danh hiệu “lưỡng quốc Trạng nguyên” đã thuộc về ông.
Hay vẫn còn một câu chuyện cảm động cề lòng kiên trì của thầy Nguyễn Ngọc Ký. Dù bị liệt cả hai tay nhưng mong ước đến trường đã không ngừng thôi thúc thầy tập viết bằng đôi chân của mình. Những nét chữ nguệch ngoạc đầu tiên đã khiến thầy không khỏi buốn bà. Nhưng thầy vẫn không nản lòng, ngày qua ngày vẫn chăm chi tập viết. Để rồi có thể trở thành nhà giáo ưu tú như hôm nay.
Vậy đó, “chí” là điều rất quan trọng và cần thiết trong cuộc sống của mỗi người, không có “chí” khó có thể làm nên thành công được. Và đối với học sinh như chúng ta thì “chí” là rất quan trọng. Nếu không đủ điều kiện để học hành, cũng chớ nên buồn chán mà hãy cố gắng vượt lên hoàn cảnh của mình. Mỗi người hãy bắt đầu từ những việc nhỏ để sau này làm dược viêc lớn, như Bác Hồ từng nói:
“Không có việc gì khó
Chỉ sợ lòng không bền
Đào núi và lấp biển
Quyết chí ắt làm nên”
Câu tục ngữ đã trở thành một chân lí. “Có chí thì nên” như một lời nhắc nhở, khuyên dạy chúng ta trên con đường tiến tới tương lai. Cho nên có ước mơ, hoài bão là điều rất đáng quý nhưng niềm tin, nghị lực và sự kiên trì còn đáng quý hơn, đó là điều không thể thiếu để làm nên sự thành công của con người.