I. Mở bài:
- Cùng với Ngô Tất Tố, Nguyên Hồng,... Nam Cao là một cái tên không thể thiếu khi nhắc tới những nhà văn hiện thực nhân đạo.
- Các sáng tác của ông vừa rất mực chân thực, vừa có một ý vị triết lý mang ý nghĩa nhân bản sâu sắc.
- Truyện ngắn "Lão Hạc" là một trong những tác phẩm tiêu biểu như thế!
- Nhân vật Lão Hạc đã để lại ấn tượng sâu sắc trong lòng người đọc về một người nông dân hiền lành, chất phác, giàu lòng nhân ái, tự trọng đáng kính.
II. Thân bài:
1. Cuộc đời – cảnh ngộ của Lão Hạc: Người nông dân nghèo khó, gặp nhiều bất hạnh:
- Vợ mất sớm, nhà nghèo, con trai phẫn chí bỏ đi đồn điền cao su.
- Sống cô đơn trong tuổi già, đối diện với nhiều rủi ro: ốm nặng, yếu, không có việc, hoa màu bị bão phá sạch.
- Có con chó vàng làm bầu bạn nhưng phải bán đi vì cảnh nghèo.
- Luôn canh cánh thương con, vì chưa lo được cho con trọn vẹn.
- Cùng đường, phải tìm đến cái chết thương tâm.
2. Phẩm chất, nhân cách của Lão Hạc:
a. Giàu lòng nhân ái, có tấm lòng vị tha, nhân hậu
b. Là người cha vô cùng thương con, lo lắng cho con
c. Giàu lòng tự trọng.
3. Cái chết của Lão Hạc: Là một biến cố điển hình để nhân vật bộc lộ tính cách điển hình:
- Chết để tự giải thoát kiếp sống mòn.
- Chết vì quá thương con, muốn giữ trọn vốn liếng cho con, giữ tiếng cho con.
- Chết để tránh bị đẩy vào con đường tha hóa, biến chất.
- Đau đớn tự trừng phạt vì đã bán con Vàng (đã đánh lừa nó)
- Cái chết như một sự hi sinh tàn khốc vì tương lai, nó chứng tỏ sự bế tắc của hiện tại.
- Minh chứng cho tấm lòng lương thiện.
- Minh chứng cho nỗi bất hạnh và phẩm giá của người nông dân Việt Nam trước cách mạng.
4. Suy nghĩ, đánh giá về nhân vật:
- Thương xót một con người bất hạnh.
- Trân trọng lòng tự trọng đáng quý.
- Yêu quý một con người giàu lòng nhân ái, yêu thương con.
III. Kết bài:
- Nhân vật Lão Hạc là một thành công nghệ thuật của Nam Cao trong việc xây dựng hình tượng người nông dân trước cách mạng tháng Tám: nghèo khổ, giàu lòng thương con, chất phác, đôn hậu, giàu lòng tự trọng...
- Nhận xét về nghệ thuật xây dựng nhân vật.
- Cảm xúc của cá nhân (trân trọng, yêu quý nhân vật. Nhân vật đã để lại suy nghĩ gì cho bản thân?)
