Niềm tự hào, kiêu hãnh của ông Hai về Làng của mình:
Dù đã rời làng nhưng ông vẫn luôn
- nghĩ về làng của mình, nghĩ về nhưng buổi làm việc cùng anh em.
- Lo lắng, nhớ đến làng:”chao ôi! Ông lão nhớ cái làng này quá”
*Tâm trạng của ông Hai khi nghe tin làng của mình đi theo giặc:
- Cổ ông nghẹn, giọng lạc hẳn đi.
- lúc đầu ông không tin nên hỏi lại.
- Ông quá xấu hổ nên đã chép miệng, đánh trống lảng: “Hà, nắng gớm, về nào…” rồi cúi mặt mà đi.
- khi về nhà, ông nằm vật ra giường. Tối hôm đó ông trằn trọc không ngủ được.
- ông nhìn trẻ ngây thơ mà bị mang tiếng Việt gian rồi khóc.
- Ông điểm lại mọi người trong làng nhưng thấy ai cũng có tinh thần cả nên ông vẫn không tin lại có ai làm điều nhục nhã ấy.
- Lo sợ sẽ bị bà chủ nhà đuổi vì ông biết rằng nơi đây ai cũng kinh bỉ và không chứa chấp Việt gian
=> Với ông Hai, tin làm Chợ Dầu theo giặc là một cú “sốc” lớn. Niềm tự hào về làng của ông sụp đổ, tan tành trước cái tin sét đánh ấy. Cái mà ông yêu quí nhất nay cũng đã quay lưng lại với ông. Không chỉ xấu hổ trước bà con mà ông cũng tự thấy mất đi hạnh phúc của riêng ông, cuộc đời ông cũng như đã chết đi một lần nữa.
*Tâm trạng của ông Hai sau khi nghe tin làm được cải chính:
- mặt ông vui tươi, rạng rỡ hẳn lên.
- về nhà, ông chia quà cho lũ trẻ xong liền chạy khắp xóm để loan tin.
- ông qua nhà bác Thứ và kể chuyện làng của mình
- => đó là niềm hạnh phúc vô bờ bến của ông Hai.
b2. Tình yêu nước, yêu kháng chiến của ông Hai
- Hồi ở làng, ông rất tích cực tham gia kháng chiến, cùng anh em đào đường, đăp ụ, xẻ hào, khuân đả,..
- “Ruột gan ông lão cứ múa cả lên, vui quá!” khi nghe các tin dân ta đánh Tây từ phòng thông tin.
- Khi nghe tin làm Chợ Dầu theo tây, ông kiên quyết không về các làng ấy nữa”Làng thì yêu thật nhưng làng theo Tây mất rồi thì phải thù”.
- Ông và con ông đều ủng hộ Cụ Hồ Chí Minh ( cuộc đối thoại giữa hai cha con): “Anh em đồng chí biết cho bố con ông. Cụ Hồ trên đầu trên cổ xét soi cho bố con ông”.
- Ông hoan hỉ, hồ hởi thông báo: “Tay nó đốt nhà tôi rồi ông chủ ạ! đốt nhẵn!”.
=>Như vậy, ở ông Hai, tình yêu làng là cơ sở cho tình yêu nước, yêu kháng chiến. Song, tình yêu nước, yêu kháng chiến. Song, tình yêu nước, yêu cách mạng có ý nghĩa định hướng cho tình yêu làng.
b3. nhận xét:
Nhân vật ông Hai đã để lại ấn tượng sâu sắc trong lòng độc giả bởi tình yêu làng, yêu nước, yêu cách mạng nồng nàn, thắm thiết. Những tình cảm ấy hài hòa, thống nhất, hòa quyện vào nhau, thật cảm động. Điều này cho thấy những chuyển biến mới trong nhân thức và tình cảm của người nông dân Việt Nam thời kì kháng chiến chống Pháp.
c.Tổng kết
- Nhà văn xây dựng được những tình huống truyện đặc sắc, miêu tả thành công tâm lí nhân vật qua những cuộc đối thoại, độc thoại và độc thoại nội tâm đa dạng.
- Qua việc thể hiện tình yêu làng, tình yêu nước của ông Hai nhà văn còng mang đến một thông điệp ý nghĩa: Tình yêu Tổ quốc chẳng đến từ đau xa xôi, nó bắt nguồn từ chính những tình cảm gần gũi, bình dị, thân thương nhất.
