Đoạn văn Sông nước Cà Mau trích từ chương XVIII, truyện Đất rừng phương Nam nổi tiếng của Đoàn Giỏi - một nhà văn chuyên viết về đề tài thiên nhiên và con người Nam Bộ. Vì vậy, dưới ngòi bút tài hoa của tác giả, vùng đất Cà Mau đã hiện lên thật sống động và hoang sơ.
Khi đến với người đọc qua những trang viết, Cà Mau cũng đã hiện lên với ấn tượng về một vùng không gian rộng lớn mênh mang với sông, ngòi, kênh, rạch bủa giăng chi chít như mạng nhện, và tất cả đều được bao trùm trong màu xanh của trời, nước và tiếng rì rào bất tận của rừng cây, của sóng và của gió. Màu xanh đã là màu chủ đạo của bức tranh rất ấn tượng. Nhằm làm cho cảnh vật thêm phần sống động cũng như in những dấu ấn riêng về vùng cực nam Tổ quốc hoang dã này, tác giả đã đưa vào bài những đoạn giải thích thật thú vị về địa danh, về cách đặt tên các dòng sông, dòng kênh: rạch Mái Giầm, kênh Bọ Mắt, kênh Ba khía... Tên gọi không phải bằng những danh từ hoa mĩ, mà cứ theo đặc điểm riêng biệt của nó mà gọi thành tên. Điều này đã đem đến cho người đọc thêm vô vàn hiểu biết mới lạ và nhiều hứng thú.
Bức tranh hoang sơ ấy còn được rạng rỡ và sống động hơn bởi sự ồn ào đông vui tấp nập, muôn màu muôn vẻ của chợ Năm Căn. Chợ mang nét đẹp riêng: vừa trù phú vừa độc đáo. Biện pháp liệt kê sử dụng rất hiệu quả, mười hai chữ "những" trong đoạn văn đã gây ấn tượng về sự trù phú. Độc đáo hơn cả là chợ họp cả ban đêm ngay trên sông nước với những nhà bè như những phố nổi và những con thuyền bán hàng len lỏi mọi nơi, có thể mua mọi thứ mà không cần bước ra khỏi thuyền. Rồi sự đa dạng về màu sắc, trang phục, tiếng nói của người bán hàng thuộc nhiều dân tộc; các món ăn đặc biệt trên thuyền mang hương vị cổ truyền của dân tộc xen với hương vị nước ngoài. Đó đều là những gì thú vị và độc đáo của chợ Năm Căn.
Nhìn chung, trong đoạn trích "Sông nước Cà Mau" thuộc tác phẩm "Đất rừng phương Nam", nhà văn Đoàn Giỏi đã miêu tả thật rõ nét bức tranh thiên nhiên hoang sơ nhưng cũng không kém phần phong phú về vùng đất Cà Mau. Những hình ảnh cũng như các chi tiết đó về vùng đất cực nam của Tổ quốc đã làm đa dạng hơn vốn hiểu biết của người đọc, đồng thời góp phần tạo nên vẻ đẹp của đất nước Việt Nam.
