Đề 1
MB: Dẫn dắt vấn đề
Trích dẫn ý kiến đó
Vd: Thơ ca dân gian như cây đàn muôn điệu rung lên những tiếng tơ lòng của người dân đất Việt.Mang bao tâm tư tình cảm tốt đẹp của người dân lao động. Bởi vậy, đã có ý kiến cho rằng: " Thơ ca dân gian là tiếng nói trái tim của người lao động, nó thể hiện sâu sắc những tình cảm tốt đẹp của nhân dân ta."
TB:
* Thơ ca dân gian thể hiện tình cảm gia đình
+) Giữa cha mẹ với con cái. Với con cái với cha mẹ ( Lấy 1 số D/ chứng)
+) Tình cảm đối với ông bà
+) Giữa anh em trong nhà
+) Giữa vợ chồng
* Thơ ca dẫn gian thể hiện tình yêu quê hương đất nước:
Lấy 1 số dẫn chứng tiêu biểu
*Thơ ca dân gian thể hiện tình yêu cộng đồng, đùm bọc lẫn nhau
Lấy 1 số dẫn chứng tiêu biểu
....................
Đề 2
A. Mở bài
Giới thiệu về nhà thơ xuân quỳnh và vấn đề cần chứng minh: Tiếng gà trưa gợi nên những kỷ niệm đẹp đẽ về người bà và tình bà cháu. Tình cảm ấy đã đóng góp phần làm sâu sắc thêm tình yêu quê hương đất nước
VD: Xuân quỳnh là một nhà thơ nữ xuất sắc trong nền thơ hiện đại của nước ta. Những bài thơ của bà luôn gần gũi, bình dị với đời sống thường ngày và biểu hiện khát vọng của cuộc sống tươi đẹp con người phụ nữ xưa. Một trong số những tác phẩm đặc sắc của bà về tình gia đình, sự giản dị của tình yêu thương gia đình. Đó là bài thơ tiếng gà trưa.Bài thơ gợi lại những kỷ niệm đẹp đẽ của tuổi thơ và tình bà cháu. Tình cảm thiêng liêng ấy đã khắc hoạn nên tình yêu quê hương, đất nước.
B. Thân bài
Học sinh làm sáng tỏ các ý cơ bản sau:
* Tiếng gà trưa gọi về những kỉ niệm đẹp đẽ và tình bà cháu:
Tiếng gà trưa là âm thanh quen thuộc mà người lính trẻ tình cờ bắt gặp trên con đường hành quân.Âm thanh ấy gây ấn tượng mạnh và là tín hiệu khơi dậy vùng ký ức tuổi thơ đẹp đẽ của người chiến sĩ với người bà nơi quê hương.
+) Tiếng gà trưa gợi nhớ về ổ rơm hồng những trứng, con gà mái mơ, gà mãi vàng....
+)Tiếng gà trưa gợi nhớ về hình ảnh của người bà: tiếng bà mắng "Gà đẻ mà mày nhìn rồi sau này lang mặt". Bà tần tảo chắt chiu chọn trứng cho con gà mái ấp để cuối năm mang lại niềm vui,hạnh phúc xênh xang cho cháu.Nỗi lo của bà cũng chính là tình yêu thương vô bờ mà bà dành cho cháu.
=> Những hồi ức chính là tình yêu thương, nổi nhớ lòng biết ơn sâu sắc của người lính trẻ đối với người bà thân yêu.
+ Tiếng gà trưa còn mang lại hạnh phúc tuổi thơ. Những giấc mơ tràn đầy tình yêu thương như cái kén bọc tằm, như màu hồng sắc trứng.
* Tình cảm thiêng liêng ấy đã làm sâu sắc thêm tình yêu quê hương đất nước.
- Tiếng gà trưa là động lực thôi thúc người chiến sĩ chiến đấu
" Cháu chiến đấu hôm nay...
Ổ trứng hồng tuổi thơ"
+ Liên hệ với những tác phẩm khác(Lòng yêu nước của I-li-a Ê -ren- bua) , (tiếng gà trưa tiếp thêm sức mạnh, thôi thúc ý chí quyết tâm bảo vệ Tổ Quốc và cũng chính là bảo vệ xóm làng, bảo vệ bà và tiếng gà trưa....)
=> Người cháu luôn mang theo những kỷ niệm đẹp, hình ảnh trong quá khứ. Những kỷ niệm và hình ảnh ấy luôn gắn liền với những người thân trong gia đình.Tình yêu gia đình luôn gắn bó với tình yêu quê hương đất nước. Đó lại mạch nguồn thiêng liêng luôn chảy mãi trong tâm hồn người Việt.
* Đánh giá
Nghệ thuật
Nội dung
C. Kết bài
Khẳng định giá trị của bài thơ: Gợi cho người đọc những bâng khuâng, xao xuyến khi nhớ về những ký ức đẹp, thấy yêu gia đình quê hương, đất nước tha thiết
+Bài học cho bản thân.
Đề 3
MB
Giới thiệu vấn đề nghị luận và tác phẩm liên quan đến vấn đề nghị luận: “Văn chương gây cho ta những tình cảm ta không có, luyện cho ta những tình cảm ta sẵn có" qua bài Bánh trôi nước của Hồ Xuân Hương.
Vd: Nhà phê bình Hoài Thanh thật trí lí khi nói rằng" Văn chương gây cho ta những tình cảm ta không có, luyện cho ta những tình cảm ta sẵn có". Và bài thơ " Bánh trôi nước" của Hồ Xuân Hương cũng là một minh chứng cụ thể.
TB
a.Giải thích ý kiến:
-Văn chương gây cho ta những tình cảm ta không có: Trước khi đọc tác phẩm văn chương, những tình cảm đó chưa xuất hiện trong ta. Sau khi đọc tác phẩm, văn chương khơi gợi, giúp ta tiếp thu những tình cảm cao đẹp, mới mẻ, những nét ứng xử tinh tế, những bài học về cuộc đời để ta làm giàu thêm tâm hồn.
-Văn chương luyện cho ta những tình cảm ta sẵn có: Văn chương bồi đắp thêm tình cảm, giúp ta nhận thức sâu sắc thêm về vấn đề để ta biết suy nghĩ, ý thức về mình, về những tình cảm đã có, để cho tình cảm ấy sâu sắc hơn, cao đẹp hơn.
b. Chứng minh qua bài thơ “Bánh trôi nước”:
*Bài thơ Bánh trôi nước bồi đắp cho ta những tình cảm ta sẵn có:
-Bài thơ lấy đề tài dân dã, gần gũi, bình dị (Bánh trôi nước). Qua hình ảnh chiếc bánh trôi, bài thơ gửi gắm chủ đề về người phụ nữ trong xã hội phong kiến – một chủ đề quen thuộc của văn học trung đại Việt Nam (vẻ đẹp và thân phận người phụ nữ trong xã hội phong kiến).
-Bánh trôi nước là một bài thơ vịnh vật tài tình, tả chính xác chiếc bánh trôi đồng thời còn khơi gợi những liên tưởng sâu xa:
-Bài thơ thể hiện niềm kiêu hãnh, tự hào của tác giả về vẻ đẹp ngoại hình, đặc biệt là ngợi ca, khẳng định vẻ đẹp tâm hồn, phẩm chất của người phụ nữ (dẫn chứng)
-Bài thơ làm người đọc xúc động, thương cảm sâu sắc về thân phận chìm nổi, đắng cay, bất hạnh, phụ thuộc của người phụ nữ trong xã hội phong kiến bất công (dẫn chứng).
*Bài thơ Bánh trôi nước gợi mở cho ta những tình cảm ta không có:
-Tác phẩm đã giúp chúng ta hiểu thêm về xã hội phong kiến xưa - một xã hội trọng nam khinh nữ.
-Từ đó, khơi gợi trong lòng người đọc niềm căm phẫn, thái độ tố cáo xã hội đầy rẫy những bất công tàn bạo đã chà đạp lên số phận của người phụ nữ.
Nghệ thuật thể hiện:
Hình ảnh, ngôn ngữ dân dã, gần gũi không cầu kì kiểu cách, ước lệ, mà tự nhiên, mang đạm dấu ấn dân gian.
-Giọng điệu: vừa kiêu hãnh, tự hào vừa ngậm ngùi, xót xa, có thách thức.
-Thể thơ và kết cấu: Thể thơ Đường luật được sử dụng nhuần nhị và sáng tạo. Kết cấu chặt chẽ và độc đáo, sự đối lập giữa thân phận và phẩm chất, bài thơ đã tạo ấn tượng về một vẻ đẹp ngời sáng của người phụ nữ, về một bản lĩnh Xuân Hương kiên cường, mạnh mẽ dám nhìn thẳng vào số phận, vượt lên số phận và thách thức với hoàn cảnh sống.
Đánh giá, mở rộng:
-Nhận định trên cho thấy giá trị của văn chương: nuôi dưỡng, bồi đắp tình cảm con người, tạo ra phép màu trong cuộc sống, mở rộng cánh cửa lòng nhân ái, giúp ta hiểu thêm tình đời, tình người.
-Bài thơ vừa ca ngợi vẻ đẹp cao quý, son sắt của người phụ nữ trong xã hội phong kiến, vừa thể hiện niềm thương cảm đối với thân phận khổ đau của họ. Bánh trôi nước là một bài thơ hay bởi nói giản dị, để lại xúc đọng và ám ảnh trong lòng người đọc, có sức sống lâu bền trong trái tim những người yêu thơ.
Đề 4
MB:
a. Mở bài
- Giới thiệu về tác giả Hồ Chí Minh và hai tác phẩm.
- Nêu nội dung cơ bản của hai bài thơ, dẫn lời Ana- tôn Prăngxơ
VD: Nhà văn pháp Ana -tôn-phrăng-xơ từng nói:"đọc 1 câu thơ nghĩa là ta bắt gặp gỡ tâm hồn con người".Thật vậy, bài thơ " Cảnh khuya" và "Rằm tháng giêng" của Hồ CHí Minh đã làm sáng tỏ nhận định đó.
b. Thân bài
- Bác có tâm hồn yêu thiên nhiên, gắn bó chan hòa với thiên nhiên.
+ Viết về thiên nhiên (đặc biệt là trăng)
+ Có những rung động thực sự và say mê trước vẻ đẹp của núi rừng Việt Bắc.
+ Sống chan hòa, gắn bó với thiên nhiên, cảnh vật.
- Tình yêu thiên nhiên luôn gắn liền với tình yêu nước sâu nặng.
- Chất nghệ sĩ và tâm hồn thi sĩ luôn thống nhất trong con người Bác.
c. Kết bài
- Khẳng định giá trị của hai tác phẩm
- Nêu bài học cho bản thân.
