1/ Đoạn đầu bài thơ "Viếng lắng Bác" và nội dung.
"Con ở miền Nam ra thăm lăng Bác Đã thấy trong sương hàng tre bát ngátÔi! Hàng tre xanh xanh Việt NamBão táp mưa sa đứng thẳng hàng."
Nội dung: Cảm xúc của tác giả khi ở ngoài lăng.
Nghệ thuật:
- Từ "con": Cách xưng hô của người miền Nam vừa trìu mến, vừa gần gũi, thiết tha. Cảm xúc của người con sau bao ngày xa cách.
- Từ "thăm": Cách nói giảm nói tránh, giảm bớt nỗi đau buồn và khẳng định Bác còn sống mãi trong lòng mỗi người.
- Sương: mờ ảo, nước mắt nhà thơ như đang trào dâng.
- Hàng tre bát ngát: hình ảnh thực, gần gũi, thân thiết khiến nhà thơ xúc động.
- Ôi!: thán từ, cảm xúc trào dâng.
- Hàng tre xanh xanh Việt Nam: hình ảnh ẩn dụ cho sức sống mạnh liệt của dân tộc Việt Nam.
- Bão táp mưa sa: thành ngữ chỉ sự khó khăn gian khổ.
- Đứng thẳng hàng: nhân hóa phẩm chất cao đẹp của con người Việt Nam, kiên cường, bất khuất, bền bỉ vượt qua mọi khó khăn gian khổ.
2/ Trình tự của bài thơ "Viếng lăng Bác"
- Trình tự theo mạch cảm xúc của nhà thơ, theo một cuộc vào viếng lăng Bác. Cảm xúc của tác giả khi ở ngoài lăng, cảm xúc của tác giả khi đứng trước lăng nhìn dòng người vào trong lăng viếng Bác, cảm xúc của tác giải khi vào trong lăng viếng Bác, cảm xúc của tác giải khi rời lăng. Mạch cảm xúc tự nhiện, trình tự hợp lí, chặt chẽ.
3/ Biện pháp nghệ thuật đoạn đầu bài "Mùa xuân nho nhỏ"
*) Bức tranh mùa xuân
- Màu sắc: tươi thắm, hài hòa.
- Âm thanh: rộn ràng, náo nức.
- Đường nét: khoáng đạt, bầu trời cao rộng, dòng sống trải dài.
`->` Mùa xuân tràn đầy sức sống.
b) Cảm xúc của nhà thơ trước mùa xuân đất nước
- Đảo từ "mọc" lên đầu câu, thể hiện sự ngạc nhiên, thích thú, ngỡ ngàng trước sức sống của bông hoa.
- Nhân hóa gọi chim trò chuyện, thể hiện sự gần gũi, thân thiết, trìu mến, thiết tha.
- Giọt long lanh rơi: ẩn dụ chuyển đổi cảm giác
+ Đó có thể là giọt sương hay giọt mưa xuân long lanh trong ánh nắng xuân.
+ Đó còn là "giọt tiếng chim", nếu ra liên hệ với hai câu trước đó, ẩn dụ chuyên đổi cảm giác: thính giác (hót chi mà vang trời), thị giác (từng giọt long lanh rơi), xúc giác (tôi đưa tay tôi hứng).
- Động từ "hứng" thể hiện thái độ trân trọng của nhà thơ
- Ta cảm nhận được sự ngất ngây say sưa của nhà thơ với thiên nhiên đất trời.
4/ Viết lại đoạn đầu bài "Mùa xuân nho nhỏ" và nội dung
Mọc giữa dòng sông xanhMột bông hoa tím biếcƠi con chim chiền chiệnHót chi mà vang trờiTừng giọt long lanh rơiTôi đưa tay tôi hứng.
Nội dung: Cảm xúc của nhà thơ trước mùa xuân thiên nhiên đất trời.
5/ Ý nghĩa nhan đề "Mùa xuân nhỏ nhỏ"
- Mùa xuân là hình ảnh ẩn dụ, độc đáo, sáng tạo của nhà thơ.
- Mùa xuân là danh từ, nho nhỏ là tính từ. Vì vậy mùa xuân trở nên có hình khối, đường nét rõ ràng.
- Mùa xuân là vẻ đẹp tinh túy nhất của cuộc đời, cuộc sống mỗi con người.
- Thể hiện sự thống nhất giữ cái chung và cái riêng, giữa cá nhân và cộng đồng.
- Nhà thơ nguyện làm một mùa xuân nghĩa là nguyện sống đẹp, sống có ích, sống vớt tất cả sức sống tươi trẻ nhất của mình để dâng hiến cho mùa xuân chung của dân tộc, đất nước. Sự dâng hiến khiêm nhường nhưng ý nghĩa.
- Nhan đề làm nổi bật chủ đề tác phẩm.
6/ Liệt kê biện pháp nghệ thuật trong đoạn 2 "Viếng lăng Bác"
- Mặt trời thực: nhân hóa.
- Mặt trời trong lăng: ẩn dụ Bác Hồ là mặt trời
+) Cho thấy sự cao cả và vĩ đại của Bác.
+) Bày tỏ tấm lòng tôn kính của nhân dân đối với Bác, ca ngợi công lao to lớn của Bác.
+) Mặt trời thể hiện sự bất tử, Bác sống mãi trong lòng dân tộc.
+) Màu đỏ là nhiệt huyết cách mạng của Bác, cả đời vì dân vì nước.
- thương nhớ: Ẩn dụ chuyển đổi cảm giác: không gian ngập tràn nỗi nhớ thương.
- dòng: là dòng chảy bất tận không bao giờ dừng, lòng thương nhớ Bác không bao giờ dứt.
- Kết tràng hoa dâng: ẩn dụ, mỗi người là một bông hoa đẹp, họ kết thành 1 tràng hoa đẹp, dâng kính lên Người những thành quả lao động tốt đẹp nhất của mình, cuộc đời họ nở hoa dưới ánh sáng đẹp của Bác.
- bảy mưới chín mùa xuân:
+) Hoán dụ: 79 năm.
+) Ẩn dụ: cuộc đời Bác làm nên những mùa xuân bất tận cho đất nước.
- Điệp ngữ "ngày ngày": gợi cõi trường sinh bất tử, sự trường tồn mãi mãi với thời gian, nỗi nhớ thương Bác không bao giờ dừng.
- Dấu ba chấm: gợi những bước đi chầm chậm của dòng người vào viếng lăng Bác, đồng thời thể hiện tấm lòng nhớ thương Bác không bao giờ nguôi.
