Nghệ thuật tương phản: về dân: Dân phụ kể hàng trăm nghìn con người, từ chiều đến giờ, hết sức giữ gìn, kể thì thuổng, người thì cuốc, kể đội đất, kể vác trẻ, nào đắp, nào cừ, bì bõm dưới bùm lầy ngập quá khuỷu chân, người nào người nấy ướt như chuột lột. Tiếng người xao xác gọi nhau sang hộ, nhưng xem chừng ai cũng mệt lử cả rồi. Trăm nghìn lộ sợ, đem thân hèn yếu mà đối với sức mưa to lớn. Dân phu rối rít. Trăm họ đang vất vả lấm láp, gội gió tắm mưa, như đàn sâu, lũ kiến ở trên đê. Vừa lúc đó thì tiếng kêu ầm ĩ, càng nghe càng lớn. Ào ào như thác chảy xiếc; rồi lại có tiếng gà, chó, trâu, bò kêu vang tứ phía. Một người nhà quê, mình mẩy lấm láp, quần áo ướt đầm, tất tả chạy xông vào thở không ra lời. Khắp mọi miền đó nước tràn lênh láng, xoái thành vực sâu, nhà cửa trôi băng,lúa má ngập hết; kể sống không chỗ ở, kể chết không nơi chôn, lên đênh mặt nước, chiếc bóng bơ vơ, tình cảm thảm sầu, kể sao cho xiết. Về quan: đèn thắp sáng trưng; nha lệ lính tráng, kể hầu người hạ, đi lại rộn ràng. Ủy nghi chễm chện ngồi. Tay trái dựa gối xếp, chân phải duỗi thẳng ra, để cho tên người nhà quỳ ỏ dưới đất mà gãi. Một tên lính lệ đứng bên, cầm cái quạt lông, chốc chốc sẽ phẩy. Đứng khoanh tay, chực hầu điếu đóm. Bát yếm hấp đường phèn. Khói bay nghi nghút. Hai bên nào ống thuốc, quản bút, tăm bông. Khi đó, ván bài quan đã chờ rồi . Ngày xơi bát yếm vừa xong, ngồi khểnh vuốt râu, rung đùi, mắt đang mải trong đĩa nọc , bỗng nghe ngoài xa, tiếng kêu vang trời đậy đất. Mọi người đều giật nảy mình, duy quan vẫn điềm nhiên, chỉ lăm lê chực người ta bốc trúng quân mà hạ. Vì ngày sắp ù to. Có người khẽ nói:
- Bẩm có khi đê dễ vỡ.
Ngai cau mặt, gắt rằng:
- Mặc kệ !
*Phép tăng cấp: trời mưa mỗi lúc một nhiều, mưa tầm tã. Nước sông nhị Hà lên to quá nước cuồn cuộn bốc lên. Âm thanh ầm ĩ, sức người mỗi lúc một đuối đi. Tiếng người sâu sắc gọi nhau sang hộ nhưng xem chừng ai cũng mệt lử cả rồi. Mê cờ bạc, bỏ ban trách nhiệm của mình. Lúc có tin đê vỡ vẫn thờ ơ. Khi quan ù to, thì tất cả nhân dân rơi vào cảnh thê thảm.
