Tình cảm gia đình, tình bạn bè – đó là điều không thể thiếu trong cuộc sống hằng ngày của chúng ta. Những tình cảm ấy vô cùng thiêng liêng, cao quý và rất đáng trân trọng. Chính vì vậy, tình cảm đó đã được nhân dân ta ca ngợi qua những câu ca dao thắm nghĩa, chí tình.
Đầu tiên, phải kể đến tình cảm nhớ ơn ông bà, tổ tiên:
“Con người có cố có ông,
Như cây có cội, như Sông có nguồn.”
Trên đời này, cây nào mà chả có cội, sông nào mà chẳng có nguồn. Có thể cội chỉ là hạt cây bé nhỏ, nguồn chỉ là những giọt nước đục ngầu phù sa hay cát bụi nhưng cũng đủ để mọi loài cây, con sông, dòng suối phải nhớ về. Con người chúng ta cũng vậy. Chúng ta có tổ tiên để nhớ, để biết ơn. Tại sao chúng ta lại phải nhớ ơn tổ tiên ư? Bởi một lí do cũng chỉ giản đơn thôi. Bạn thử nghĩ xem, nếu không có cha anh đi trước đã hi sinh tất cả để xây dựng cuộc sống mới tốt đẹp thì liệu chúng ta có được như ngày nay không? Biết ơn tổ tiên như là một lẽ thường tình, một nguyên tắc sống. Ví như câu ca dao này:
“Ngó lên nuộc lạt mái nhà,
Bao nhiêu nuộc lạt nhớ ông bà bấy nhiêu.”
Núi Thái Sơn kia cao ngất trời, nước trong nguồn kia không bao giờ cạn. Đó là hai hình ảnh được dùng để so sánh với ơn nghĩa của cha mẹ. Cha mẹ luôn bên ta, chăm sóc, dạy dỗ ta nên người. Đã bao giờ bạn nhìn thấy người mẹ bồng con đi rao bán các thứ hang, hình ảnh một người cha gò lưng đạp xe mấy cây số để đón con đi học về vừa mệt vừa sợ muộn chưa ? Tất cả đã nói lên một điều : ơn nghĩa của cha mẹ là vô cùng to lớn, không bao giờ có thể đong đến được. Chính vì Công cha nghĩa mẹ thật lớn lao và không gì đền đáp nổi nên bản thân mỗi người phải trở thành người con có hiếu, thờ kính, phụng dưỡng cha mẹ bằng sự biết ơn chân thành từ đáy lòng mình.
Trong khuôn khổ một gia đình có tổ tiên, ông bà, cha mẹ, con cái, anh chị em, những tình cảm đó đều được ca dao phản ánh. Đồng thời ca dao còn nêu lên một tình cảm rất quan trọng là tình cảm vợ chồng:
“Râu tôm nấu với ruột bầu,
Chồng chan vợ húp gật đầu khen ngon.”
“Chồng em áo rách em thương,
Chồng người áo gấm xông hương mặt người.”
Tình cảm vợ chồng thường gắn với hai chữ “thuỷ chung”. Dù có ở trong hoàn cảnh nghèo túng, phải mặc áo rách, phải ăn những thức ăn dở như râu tôm hay ruột bầu thì vợ chồng cũng không bao giờ bị chia cắt. Tình cảm vợ chồng luôn bền vững và thuỷ chung dù cho có gặp muôn ngàn khó khăn, hoạn nạn.
Ai cũng biết gia đình và tình cảm gia đình là rất quan trọng, sống trong cuộc sống, con người cũng rất cần có bạn bè, không thể thiếu tình cảm bạn bè. Ca dao có câu:
“Ra đi vừa gặp bạn hiền,
Cũng bằng ăn quả đào tiên trên trời.”
