2

Ngày ngày mặt trời đi qua trên lăng

Thấy một mặt trời trong lăng rất đỏ...

=>Ẩn dụ, nhân hóa, từ láy

- Mặt trời trong câu thơ thứ nhất là mặt trời thực, mặt trời của tự nhiên.

- Ở câu thơ thứ hai mặt trời là hình ảnh ẩn dụ sự vĩ đại của Bác như mặt trời chiếu sáng cho con đường giải phóng dân tộc, đem lại sức sống mới cho dân tộc Việt Nam. Lòng tôn kính của nhân dân đối với Bác.

Ngày ngày dòng người đi trong thương nhớ

Kết tràng hoa dâng bảy mươi chín mùa xuân

=>Ẩn dụ, điệp từ

- Tấm lòng thành kính của nhân dân đối với Bác.

- Bốn câu thơ xen lẫn tả thực và ẩn dụ, nhịp điệu chậm rãi như mô phỏng nhịp điệu trang nghiêm tiến dần từng bước của đoàn người đi vào lăng viếng Bác. Nhịp điệu thơ đã thể hiện rõ những xúc động và suy tưởng sâu lắng của nhà thơ.

3

Bác nằm trong giấc ngủ bình yên

Giữa một vầng trăng sáng dịu hiền

=> Ẩn dụ, nói giảm nói tránh

- Ánh sáng dịu nhẹ, trong trẻo của không gian được tác giả miêu tả chính xác, tinh tế, một khung cảnh trang nghiêm, yên tĩnh nơi Bác nằm nghỉ.

- Liên tưởng đến vầng trăng.

- Hình ảnh vầng trăng gợi cho ta nghĩ đến tâm hồn cao đẹp, sáng trong của bác. Hai câu thơ vừa miêu tả cảnh thực, vừa gửi gắm lòng kính yêu vô hạn của tác giả đối với bác.

Vẫn biết trời xanh là mãi mãi

Mà sao nghe nhói ở trong tim.

=>Ẩn dụ "trời xanh", động từ "nhói"

- Tuy lí trí đã nhận thức Bác vẫn còn sống mãi với non sông đất nước nhưng tình cảm thì không thể không đau xót vì sự ra đi của Người. Nhà thơ đau xót trước sự thực Bác đã đi xa.

- Biện pháp tu từ của khổ thơ hai và ba:

+ Hình ảnh ẩn dụ "Mặt trời trong lăng rất đỏ", "dòng người - tràng hoa", "Vẫn biết trời xanh là mãi mãi"

+ Hình ảnh hoán dụ "Bảy mươi chín mùa xuân"

+ Điệp ngữ "ngày ngày"

- Tác dụng, ý nghĩa:

Với việc sử dụng hàng loạt các biện pháp tu từ ẩn dụ, điệp ngữ, Viễn Phương vừa tạo nhịp điệu cho đoạn thơ vừa tăng tính gợi hình, gợi cảm, gợi tả. Hơn thế nữa, thủ pháp tu từ ấy còn nhấn mạnh những tình cảm mà thi sĩ dành cho vị cha già kính yêu. Tình yêu ấy được ví như mặt trời luôn tỏa những tia nắng đến muôn nơi. Bên cạnh đó, đối với Viễn Phương, Người sẽ luôn sống mãi trong lòng mỗi người dân Việt Nam, trường tồn bất diệt và mãi mãi. Phải thật kính trọng Người, yêu Người thì tác giả mới có thể viết những câu thơ chân thật và đi vào lòng ta đến thế này!