Nhân vật Dế Mèn là một trong những nhân vật trung tâm của đoạn trích Bài học đường đời đầu tiên đã để lại trong người đọc nhiều suy ngẫm. Ở Dế Mèn, trước hết ta thấy được đó là một chàng dế đương độ tuổi thanh niên với vẻ đẹp cường tráng, khỏe khoắn. Bởi có một lối sống khoa học và ăn uống điều độ nên Dế Mèn đã rèn luyện cho mình được những vẻ đpẹ ấy. Tuy nhiên, Mèn lại có tính tình kiêu căng, xốc nổi. . Biết mình có vẻ đẹp cường tráng, có những cái ưu điểm lợi hại cậu thường thử sức hay đúng hơn là khoe sự lợi hại đó bằng việc đạp gãy cỏ trong vùng. Nhưng đến khi, sự kiêu ngạo, coi thường người khác ngày càng lớn và bị đẩy đến đỉnh điểm thì nó đã gây hậu quả ghê gớm mà chính Dế Mèn cũng không hề lường trước. Coi thường Dế Choắt, không thèm giúp Choắt đào hang rồi hơn nữa, trêu chọc chị Cốc, gây hiểu lầm và Dế Choắt là người chịu hậu quả. Cái chết thương tâm và lời trăng trổi của Dế Choắt làm Mèn tỉnh ngộ, nhận ra sự ngông cuồng và hậu quả vô cùng tai hại mà mình gây ra.Đến cuối cùng, Dế Men vô cùng ân hận về hành động sai trái của mình và đã tự rút ra được bài học đường đời đầu tiên.
